Njuškii siskáldâsân

Euroviisuh-lávlumkišto 2024

Wikipedia:st
Ive 2024 Euroviisui vááimuh
  Staatah, moh uásálistii ive 2024 lávlumkiišton
  Staatah, moh láá ovdil uásálistám, mut iä uásálist ive 2024 lávlumkiišton.

Euroviisuh-lávlumkišto 2024 lâi 68. kerdi, ko lávlumkišto uárnejui. Kišto uárnejui Malmöst, Ruotâst tondiet ko Ruotâ ovdâsteijee Loreen vuoitij ive 2023 kišto, ko sun finnij finalist 583 čyegisid pitástis Tattoo.[1][2][3] Ko Loreen vuoitij ive 2012 Euroviisuh-lávlumkišto, te čuávuváá ive Euroviisuh uárnejuvvojii meid Malmöst.[4] Malmö Arenast meid uárnejui Ruotâ Melodifestivalen 2023 4. uásikišto, mon vuoitij Loreen ovdilgo sun vuoitij ubâ festivaal já peesâi ovdâstiđ Ruotâ ive 2023 Euroviisuin.

Kišto semifinaleh uárnejuvvojii vyesimáánu 7. peeivi já 9. peeivi 2024.[3] Fiinaal uárnejui vyesimáánu 11. peeivi 2024.[3] Taat lâi čiččâd kerdi, ko Euroviisuh uárnejuvvojii Ruotâst já kuálmád kerdi, ko toh uárnejuvvojii Malmöst. Tolebáá Euroviisuh uárnejuvvojii Ruotâst čuávuvávt: Malmöst iivij 19922013, Tukholmast iivij 1975, 20002016, Göteborgist ive 1985.

Sveeici ovdâsteijee Nemo finnij finalist 591 čyegisid pitástis The code já vuoitij kišto.[5] Sun finnij aalmugijkoskâsijn raađijn 365 čyegisid já telejienâstmist 226 čyegisid.[6] Kroatia ovdâsteijee Baby Lasagna poođij nubben, ko sun finnij finalist 547 čyegisid.[6]

Tábáhtussaje

[mute | mute käldee]
Kartta
Kišto semifinalij já fiinaal saje (ruopsis riävnu) já eres kiišton lohtâseijee sajeh (čuovjis riävnuh)
Malmö Arena, kost uárnejuvvojii sehe ive 2013 já ive 2024 Euroviisuh-lávlumkištoh
Ive 2024 Euroviisui lyevi Malmö Arenast

Ive 2024 Euroviisui tábáhtussaijeen lâi maaŋgâtoimâareena Malmö Arena, Malmöst, Ruotâst. Malmö Arena lii Ruotâ nubben stuárráámus maaŋgâtoimâareena. Toos čäähih 15 500 olmožid keččâđ Ruotâ jieŋâskiärruliiga juávhu Malmö Redhawks. Taat lâi siämmáš tábáhtussaje, kost ive 2013 Euroviisuh uárnejuvvojii.

Formaat

[mute | mute käldee]

Jođetteijeeh já čielgejeijeeh

[mute | mute käldee]
Ive 2024 Euroviisui jođetteijeeh Malin AkermanPetra Mede

Ive 2024 jođetteijei noomah piäijojii almosin kuovâmáánu 5. peeivi 2023.[7] Malmöst kišto semifinalij já fiinaal jođetteijen láin ruátálâš stand up -komikkár já jođetteijee Petra Mede já ruátálâš-ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee Malin Akerman. Mede lâi jođettâm Euroviisuid jo kuohtii ovdil: 2013 já 2016. Ive 2013 Euroviisuin, moh uárnejuvvojii meid Malmöst, Mede jođettij ohtuu. Ive 2016 Euroviisuin vuod sun jođettij oovtâst ruátálâš lávloo já jođetteijee Måns Zelmerlöwáin.[8]

Ive 2022 lâi vuossâmuu tove máhđulâš čuávvuđ kišto Yle Areenaradio peht sehe orjâlâš-anarâškielân.[9] Meid ive 2024 kišto puovtij čuávvuđ taid kieláid, já čielgejeijeeh láin siämmááh ko ive 2022 ađai Aslak Paltto čielgij orjâlâškielân já Heli Huovinen anarâškielân.[10] Ive 2024 kišto lâi vuossâmuš tohe, ko SVT vuolgâttij Euroviisuid sämikieláid.[11] SVT PlayMello United -app peht lâi máhđulâš čuávvuđ kišto sehe orjâlâškielânmaadâsämikielân.[12] SVT Play peht puovtij meid čuávvuđ Yle vuolgâttâs orjâlâš- já anarâškielân.[10][12]

Kišto puovtij čuávvuđ eres-uv kieláid Yle peht. Suomâkielâ kommentaattorin tooimâi Mikko Silvennoinen, ruotâkielâ kommentaattorin Johan LindroosEva Frantz, já ruošâkielâ kommentaattorin Levan Tvaltvadze.[10] Ive 2024 ij lamaš ukrainakielâ čielgim.[10]

Juávhoid jyehim semifinalij várás

[mute | mute käldee]

Uásálisteh juáhhojii viiđâ juávkun uđđâivemáánu 30. peeivi 2024 Malmö kaavpugtáálust. Jyehim vuáđudui ovdebij iivij jienâstmáid. Ranska, Saksa, Italia, Espanja, Ovtâstum kunâgâskodde já oovdeb ive vyeittee Ruotâ pessii njuolgist finalân.

Juávkku 1 Juávkku 2 Juávkku 3 Juávkku 4 Juávkku 5

Uásálisteeh

[mute | mute käldee]
  Staatah, moh uásálistii vuossâmuu semifinalân
  Staatah, moh pessii automaatlávt finalân já jienâstii vuossâmuu semifinalist
  Staatah, moh uásálistii nube semifinalân
  Staatah, moh pessii automaatlávt finalân já jienâstii nube semifinalist

Kiišton uásálistii ohtsis 37 staattâd, mii lâi siämmáš meeri ko ive 2023 Euroviisuin.[13][14] Fáárust iä kuittâg lamaš siämmááh staatah, tastko Romania kiesâdâđâi kištoost já Luxemburg maacâi 31 ive maŋa.[14][15]

Algâaalmugmuusik

[mute | mute käldee]

Ive 2024 Euroviisuin kullui meiddei algâaalmugmuusik. Australia ovdâsteijen lâi Electric Fields juávkku ađai Zaachariaha Fielding já Michael Ross. Fielding láávlui One Milkali (anarâškielân Ohtâ vorrâ) uásild yankunytjatjarakielân já uásild eŋgâlâskielân. Taat lâi vuossâmuš tohe Euroviisui historjást, ko Australia aboriginaalkielâ lii kullum läävdi alne.[16]

Hera Björk láávdástmin ive 2010 Euroviisuin Oslost
Natalia Barbu láávdástmin ive 2007 Euroviisuin Helsigist

Artisteh, kiäh lijjii ovdil uásálistám Euroviisuid

[mute | mute käldee]

Ive 2024 Euroviisuh-lávlumkišto ovdâsteijein tuše kyehti láin ovdil uásálistám Euroviisuid:

  •  IslandHera Björk ovdâstij Island ive 2010 Oslost pittáin Je ne sais quoi.[17] Semifinalist sun finnij 123 čyegisid já poođij kuálmádin. Finalist vuod sun finnij tuše 41 čyegisid já poođij 19:in. Björk uásálistij Euroviisuid meid iivij 20082009. Vuossâmuu tove sun lâi Euroband tuávvášlávlon, já nube tove Yohanna tuávvášlávlon.
  •  MoldovaNatalia Barbu ovdâstij Moldova ive 2007 Helsigist pittáin Fight. Semifinalist sun finnij 91 čyegisid já poođij lovádin. Finalist sun poođij oppeet lovádin, mut finnij 109 čyegisid.

Semifinaleh

[mute | mute käldee]

Semifiinaal 1

[mute | mute käldee]

Vuossâmuš semifiinaal uárnejui vyesimáánu 7. peeivi 2024, já toos uásálistii vittnubáloh enâmid. Ovtâstum kunâgâskodde, Saksa, Ruotâ já enâmeh, main ij lamaš ovdâsteijee kištoost, jienâstii taan semifinalist. Enâmeh, moh lijjii love pyeremuu juávhust semifinalist, uásálistii finalân vyesimáánu 11. peeivi 2024. Love čoođâmannee enâmid almottuvvojii sätioornigist. Puoh semifinalist adelum jienah lijjii keččei jienah.

Veikkâ Ovtâstum kunâgâskodde, Saksa já Ruotâ pessii njuolgist finalân, toh-uv lávdástii vuossâmuu semifiinaal ääigi, Ovtâstum kunâgâskodde Irland maŋa, Saksa Island maŋa já Ruotâ Moldova maŋa.

Nr. Eennâm Artist Pittá Kielâ teikkâ kielah Čuággáh Saje
1  Kypros Silia Kapsis Liar eŋgâlâskielâ 67 6
2  Serbia Teya Dora Ramonda serbiakielâ 47 10
3  Liettua Silvester Belt Luktelk liettuakielâ 119 4
4  Irland Bambie Thug Doomsday Blue eŋgâlâskielâ 124 3
5  Ukraina Alyona AlyonaJerry Heil Teresa & Maria ukraina-eŋgâlâskielâ 173 2
6  Puola Luna The Tower eŋgâlâskielâ 35 12
7  Kroatia Baby Lasagna Rim Tim Tagi Dim eŋgâlâskielâ 177 1
8  Island Hera Björk Scared of Heights eŋgâlâskielâ 3 15
9  Slovenia Raiven Veronika sloveniakielâ 51 9
10  Suomâ Windows95man No Rules! eŋgâlâskielâ 59 7
11  Moldova Natalia Barbu In the Middle eŋgâlâskielâ 20 13
12  Azerbaidžan Fahree feat. Ilkin Dovlatov Özünlə apar azerbaidžan-eŋgâlâskielâ 11 14
13  Australia Electric Fields One Milkali (One Blood) eŋgâlâs-yankunytjatjarakielâ 41 11
14  Portugal Iolanda Grito portugalkielâ 58 8
15  Luxemburg Tali Fighter ranska-eŋgâlâskielâ 117 5

Semifiinaal 2

[mute | mute käldee]

Nubbe semifiinaal uárnejui vyesimáánu 9. peeivi 2024, já toos uásálistii kuttnubáloh enâmid. Ranska, Espanja, Italia já enâmeh, main ij lamaš ovdâsteijee kištoost, jienâstii taan semifinalist. Enâmeh, moh lijjii love pyeremuu juávhust semifinalist, uásálistii finalân vyesimáánu 11. peeivi 2024. Love čoođâmannee enâmid almottuvvojii sätioornigist. Puoh semifinalist adelum jienah lijjii keččei jienah.

Veikkâ Ranska, Espanja já Italia pessii njuolgist finalân, toh-uv lávdástii vuossâmuu semifiinaal ääigi, Ranska Tšeeki maŋa, Espanja Latvia maŋa já Italia Eestieennâm maŋa.

Nr. Eennâm Artist Pittá Kielâ teikkâ kielah Čuággáh Saje
1  Malta Sarah Bonnici Loop eŋgâlâskielâ 13 16
2  Albania Besa Titan eŋgâlâskielâ 14 15
3  Kreikka Marina Satti Zari kreikakielâ 86 5
4  Sveicci Nemo The Code eŋgâlâskielâ 132 4
5  Tšekki Aiko Pedestal eŋgâlâskielâ 38 11
6  Nuorttâriijkâ Kaleen We Will Rave eŋgâlâskielâ 46 9
7  Tanska Saba Sand eŋgâlâskielâ 36 12
8  Armenia Ladaniva Jako armeniakielâ 137 3
9  Latvia Dons Hollow eŋgâlâskielâ 72 7
10  San Marino Megara 11:11 espanja-eŋgâlâskielâ 16 14
11  Georgia Nutsa Buzaladze Firefighter eŋgâlâskielâ 54 8
12  Belgia Mustii Before the Party's Over eŋgâlâskielâ 18 13
13  Eestieennâm 5miinustPuuluup (Nendest) narkootikumidest ei tea me (küll) midagi eestikielâ 79 6
14  Israel Eden Golan Hurricane heprea-eŋgâlâskielâ 194 1
15  Taažâ Gåte Ulveham uđđâtárukielâ 43 10
16  Vuáládâhenâmeh Joost Klein Europapa hollandkielâ 182 2

Fiinaal

[mute | mute käldee]

Fiinaal uárnejui vyesimáánu 11. peeivi 2024. Tastko Ruotâ vuoitij ive 2023 Euroviisuid, tot peesâi automaatlávt ive 2024 finalân nuuvtko Euroviisui vittâ stuárráámuu ruttâdemeennâm ađai Espanja, Italia, Ranska, Ovtâstum kunâgâskodde já Saksa. Finalân uásálistii tai lasseen enâmeh, moh lijjii love pyeremuu juávhust vuossâmuu semifinalist já nube semifinalist. Ohtsis finalân uásálistii 26 enâmid, moi lávdástemoornig almottui vyesimáánu 10. peeivi:[18]

Nr. Eennâm Artist Pittá Kielâ teikkâ kielah Čuággáh Saje
1.  Ruotâ Marcus & Martinus Unforgettable eŋgâlâskielâ 174 9.
2.  Ukraina Alyona AlyonaJerry Heil Teresa & Maria ukraina-eŋgâlâskielâ 453 3.
3.  Saksa Isaak Always on the Run eŋgâlâskielâ 117 12.
4.  Luxemburg Tali Fighter ranska-eŋgâlâskielâ 103 13.
5.  Vuáládâhenâmeh Joost Klein Europapa hollandkielâ
6.  Israel Eden Golan Hurricane heprea-eŋgâlâskielâ 375 5.
7.  Liettua Silvester Belt Luktelk liettuakielâ 90 14.
8.  Espanja Nebulossa Zorra espanjakielâ 30 22.
9.  Eestieennâm 5miinustPuuluup (Nendest) narkootikumidest ei tea me (küll) midagi eestikielâ 37 20.
10.  Irland Bambie Thug Doomsday Blue eŋgâlâskielâ 278 6.
11.  Latvia Dons Hollow eŋgâlâskielâ 64 16.
12.  Kreikka Marina Satti Zari kreikakielâ 126 11.
13.  Ovtâstum kunâgâskodde Olly Alexander Dizzy eŋgâlâskielâ 46 18.
14.  Taažâ Gåte Ulveham uđđâtárukielâ 16 25.
15.  Italia Angelina Mango La noia italiakielâ 268 7.
16.  Serbia Teya Dora Ramonda serbiakielâ 54 17.
17.  Suomâ Windows95man No Rules! eŋgâlâskielâ 38 19.
18.  Portugal Iolanda Grito portugalkielâ 152 10.
19.  Armenia Ladaniva Jako armeniakielâ 183 8.
20.  Kypros Silia Kapsis Liar eŋgâlâskielâ 78 15.
21.  Sveicci Nemo The Code eŋgâlâskielâ 591 1.
22.  Slovenia Raiven Veronika sloveniakielâ 27 23.
23.  Kroatia Baby Lasagna Rim Tim Tagi Dim eŋgâlâskielâ 547 2.
24.  Georgia Nutsa Buzaladze Firefighter eŋgâlâskielâ 34 21.
25.  Ranska Slimane Mon amour ranskakielâ 445 4.
26.  Nuorttâriijkâ Kaleen We Will Rave eŋgâlâskielâ 24 24.

Taat lâi 12. kerdi, ko Taažâ poođij majemužžân finalist.[19]

Raađij čuággái almottem finalist

[mute | mute käldee]

Jyehi uásálistee staatâst lâi jieijâs rääđi, mii meridij mon staatân rääđi juáhá jieškođe-uv čyegismere (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10 já 12). Jyehi rääđist lâi jieijâs tieđetteijee, kii almottij čuággáid.

Rääđi já telejienâstem jyehim finalist

[mute | mute käldee]
Saje Rääđi Telejienâstem Ohtsis
Eennâm Čuággáh Eennâm Čuággáh Eennâm Čuággáh
1.  Sveicci 365  Kroatia 337  Sveicci 591
2.  Ranska 218  Israel 323  Kroatia 547
3.  Kroatia 210  Ukraina 307  Ukraina 453
4.  Italia 164  Ranska 227  Ranska 445
5.  Ukraina 146  Sveicci 226  Israel 375
6.  Irland 142  Irland 136  Irland 278
7.  Portugal 139  Italia 104  Italia 268
8.  Ruotâ 125  Kreikka 85  Armenia 183
9.  Armenia 101  Armenia 82  Ruotâ 174
10.  Saksa 99  Liettua 58  Portugal 152
11.  Luxemburg 83  Ruotâ 49  Kreikka 126
12.  Israel 52  Kypros 44  Saksa 117
13.  Ovtâstum kunâgâskodde 46  Eestieennâm 33  Luxemburg 103
14.  Kreikka 41  Serbia 32  Liettua 90
15.  Latvia 36  Suomâ 31  Kypros 78
16.  Kypros 34  Latvia 28  Latvia 64
17.  Liettua 32  Luxemburg 20  Serbia 54
18.  Serbia 21  Georgia 19  Ovtâstum kunâgâskodde 46
19.  Espanja 19  Saksa 18  Suomâ 38
20.  Nuorttâriijkâ 19  Portugal 13  Eestieennâm 37
21.  Georgia 15  Slovenia 12  Georgia 34
22.  Slovenia 15  Espanja 11  Espanja 30
23.  Taažâ 12  Nuorttâriijkâ 5  Slovenia 27
24.  Suomâ 7  Taažâ 4  Nuorttâriijkâ 24
25.  Eestieennâm 4  Ovtâstum kunâgâskodde 0  Taažâ 16

Fáádást eres soojijn

[mute | mute käldee]

Käldeeh

[mute | mute käldee]
  1. Puljujärvi, Ismo: Ruotsi voitti Euroviisut! BBC News. 14.5.2023. Čujottum 14.5.2023. (suomâkielân)
  2. Määttänen, Juuso: Suomi jäi Euroviisuissa toiseksi, Ruotsi voitti – Yleisö oli mielettömällä tavalla Käärijän takana Helsingin Sanomat. 14.5.2023. Čujottum 14.5.2023. (suomâkielân)
  3. 3,0 3,1 3,2 Myllymäki, Iiro: Ruotsin Euroviisujen kisakaupunki selvisi Iltalehti. 7.7.2023. Čujottum 8.7.2023. (suomâkielân)
  4. Glynn, Paul: Malmö is Swedish city chosen to host Eurovision next year BBC News. 7.7.2023. Čujottum 9.7.2023. (eŋgâlâskielân)
  5. Pudas, Mari: Sveitsi voitti Euroviisut! Iltalehti. 12.5.2024. Čujottum 12.5.2024. (suomâkielân)
  6. 6,0 6,1 Määttänen, Juuso: Sveitsi voitti Euroviisut – Suomi jäi finaalissa sijalle 19 Helsingin Sanomat. 12.5.2024. Čujottum 12.5.2024. (suomâkielân)
  7. Puljujärvi, Ismo: He juontavat Ruotsin Euroviisut – Mukana Hollywood-tähti Iltalehti. 5.2.2024. Čujottum 5.2.2024. (suomâkielân)
  8. Petra Mede and Malin Åkerman will host the Eurovision Song Contest 2024 EBU. 5.2.2024. Eurovision.tv. Čujottum 5.2.2024. (eŋgâlâskielân)
  9. Seipiharju, Sáárá: Maailm stuárráámuu muusikkišto Euroviisuid piäsá taan ive čuávvuđ meid sämikielân Yle Areenast Yle Säämi. 9.5.2022. Čujottum 14.5.2022.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 Oleander-Turja, Jaakko: Käärijä antaa Suomen pisteet Euroviisuissa! Tämän jutun avulla pääset kärryille viisuviikon kulusta Yle Uutiset. 13.3.2024. Čujottum 4.5.2024. (suomâkielân)
  11. SVT sádde dán jagáš Eurovision sámegillii NRK Sápmi. 4.5.2024. Čujottum 4.5.2024. (tavesämikielân)
  12. 12,0 12,1 Abrahamsson, Samuel já Holgersson, Josefine: SVT sänder Eurovision på samiska SVT Nyheter. 3.5.2024. Čujottum 4.5.2024. (ruotâkielân)
  13. Eurovision 2024: 37 broadcasters head to Malmö eurovision.tv. 5.12.2023. Čujottum 5.5.2024. (eŋgâlâskielân)
  14. 14,0 14,1 Freyborg, Hanna: Romania ei osallistu tämän vuoden Euroviisuihin Helsingin Sanomat. 26.1.2024. Čujottum 5.5.2024. (suomâkielân)
  15. Luxembourg to return to the Eurovision Song Contest in 2024 eurovision.tv. 12.5.2023. Čujottum 5.5.2024. (eŋgâlâskielân)
  16. Ylänne, Tuula: Sveicci lii vuáittám ive 2024 Euroviisuid anarasaavis.fi. 13.5.2024. Čujottum 13.5.2024.
  17. Iceland: Hera Björk to Oslo! Eurovision.tv. 6.2.2010. Čujottum 5.4.2024. (eŋgâlâskielân)
  18. Nurila, Timo: Euroviisu­finaalin esiintymis­järjestys julki – Suomella hyvä paikka Iltalehti. 10.5.2024. Čujottum 10.5.2024. (suomâkielân)
  19. Norge på sisteplass i Eurovision 2024 NRK. 12.5.2024. Čujottum 12.5.2024. (kirjetárukielân)