Island
| Island Ísland |
|
|---|---|
 lippu |
 vaakun |
 |
|
| Staatâhäämi | parlamentaarlâš täsiväldi |
| President | Halla Tómasdóttir |
| Uáiviminister | Kristrún Frostadóttir |
| Uáivikaavpug | Reykjavík |
| Eres kaavpugeh |
Kópavogur, Hafnarfjörður, Akureyri, Reykjanesbær |
| Vijđodâh | 103 000 km² |
| – sisčääci |
2,7 % |
| Ässeeloho (2020) | 364 134 |
| – ässeesaahâdvuotâ | 3,5 ässed/km² |
| Virgáliih kielah | islandkielâ |
| Vaaluut | Island ruvnâ (ISK) |
| Äigi | UTC±0 |
| Uánádâs | IS |
| – fiävruin | IS |
| – kirdemmašinijn | TF |
| Jotolâh | uálgispiälásâš |
| Sundenummeer | +354 |
| Internet TLD | .is |
| Aalmuglâšlaavlâ | Lofsöngur |
|
|
|
Island lii staatâ Euroopist. Ton uáivikaavpug lii Reykjavík.
Eennâmtiätu
[mute | mute käldee]Island vijđodâh lii 103 000 km², mast 2 750 km² lii čääci.[1] Vijđoduv mield Island lii maailm 108. stuárráámus staatâ.[1]
Sajadâh já rääjih
[mute | mute käldee]Island lii jiečânâs täsiväldi Tave-Euroopist. Islandist staatârääjih láá ohtsis 0 km, tastko tot lii suáluistaatâ.[1] Merâriddo lii ohtsis 4 970 km.[1]
Morfologia
[mute | mute käldee]
Island alemus saje lii Hvannadalshnúkur čokke (2 110 m).[1] Ton vyeligumos saje vist lii Atlant väldimeerâ riddo (0 m).[1]
Stuárráámus uási Islandist lii laavakiedij vuálá šoddâm ävđineennâm. Island lii meiddei jieŋâ eennâm, ko iänááš uási ton vijđoduvâst lii vijđes jieŋâduvâi vyelni.
Island lii kyevti nubijnis iäráneijee nannaamrááptu kooskâst. Euraasia já Tave-Amerik rááptuh maneh nubijnis olgoláá ain mottoom seenti ivveest, mon keežild Islandist tábáhtuveh eennâmtuárgástusah já tullâvarij rusomeh.[2]
Tullâväärih
[mute | mute käldee]Island lii koskâsii vulkaanlii saajeest Atlant väldimeerâ taveuásist. Koskâmiärálávt tullâväärirusomeh tábáhtuveh Islandist neelji teikâ viiđâ ive kooskâi.[3]
Islandist tábáhtui ive 2010 stuorrâ tullâväärirussoom, ko Eyjafjallajökull-tullâvääri čuulgâi stuorrâ kunnâpoolvâid áimoid. Taat tovâttij maaŋgâ piäiván vädisvuođâid kirdemjotolâhân. Eenâb ko 100 000 kirdemid lijjii macâttum, já ulmuuh karttii vyerdiđ pyereeb kirdemtile ton saajeest, kost sij jo talle lijjii.[3]
Haldâttâh já politiik
[mute | mute käldee]Island staatâhäämi lii parlamentaarlâš täsiväldi. Island staatâhovdâ lii Island president. Tááláš president lii Halla Tómasdóttir.
Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Island.
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ a â b c č d Iceland The World Factbook. Čujottum 21.12.2024. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Olthuis, Marja-Liisa: Tullâvääri lii rusoškuáttám Islandist anarasaavis.fi. 20.12.2023. Čujottum 20.12.2023.
- ↑ a â Olthuis, Marja-Liisa: Fagradalsfjall-tullâvääri lii rusoškuáttám Islandist uáivikaavpug Reykjavik aldasijn anarasaavis.fi. 12.7.2023. Čujottum 13.7.2023.