Njuškii siskáldâsân

Azerbaidžan

Wikipedia:st
Azerbaidžan täsiväldi
Azərbaycan Respublikası (azerbaidžankielân)
lippu
lippu
vaakun
vaakun
Staatâhäämi täsiväldi
President Ilham Aliyev
Uáiviminister Ali Asadov
Uáivikaavpug Baku
Vijđodâh 86 600 km²
– sisčääci 4,6 %
Ässeeloho (2019) 10 127 874
– ässeesaahâdvuotâ 115 ässed/km²
Virgáliih kielah azerbaidžankielâ
Vaaluut manat (AZN)
Äigi UTC+4
Jiečânâsvuotâ
Sovjetlittoost 30. porgemáánu 1991
Uánádâs AZ
– fiävruin AZ
– kirdemmašinijn 4K
Jotolâh uálgispiälásâš
Sundenummeer +994
Internet TLD .az
Aalmuglâšlaavlâ Azərbaycan marşı

Azerbaidžan (azerbaidžankielân Azərbaycan) teikkâ Azerbaidžan täsiväldi (azerbaidžankielân Azərbaycan Respublikası) lii siseennâmstaatâ Kaukasiast Kaspiameerâ riddoost. Tot kulá sehe EuroopânAasian. Ton uáivikaavpug lii Baku.

Eennâmtiätu

[mute | mute käldee]

Sajadâh já rääjih

[mute | mute käldee]
Azerbaidžan já ton ránnjáenâmeh já Kaspiameerâ kárttáást

Azerbaidžan lii siseennâmstaatâ Kaukasiast Kaspiameerâ riddoost. Ton ránnjáenâmeh láá Georgia taveviestârin, ArmeniaTurkki uárjin, Ruoššâ tavveen já Iran mäddin. Nuorttân Azerbaidžanist iä lah ránnjáenâmeh Kaspiameerâ tiet. Riddo lii 800 km kukke. Azerbaidžan kuhemus rääji lii Armeniain; tot lii 1 007 km kukke. Uánihumos lii 15 km rääji Turkkijn.

Geologia

[mute | mute käldee]

Tullâväärih

[mute | mute käldee]

Azerbaidžanist láá 3 tullâvääri. Tain alemus lii Böyük İşıqlı (3 552 m). Ij lah tiäđust, kuás ton majemuš russoom lâi. Eres tullâväärih láá Axarbaxar, mon majemuš russoom lâi ive 778 oKr., já Qarqar, mon majemuš russoom lâi suulân ive 3000 oKr.[1]

Haldâttâh já politiik

[mute | mute käldee]

Kuávlulâš jyehim

[mute | mute käldee]

Azerbaidžan lii juohhum 66 kuávlun (rayonlar) já 12 kaavpugân (şəhərlər), main 7 kuávlud já ohtâ kaavpug láá Nahitševan autonomisii täsivääldist.

Azerbaidžan pirrâdâhkodeh já kaavpugeh
Azerbaidžan kárttá

  1. Abşeron
  2. Ağcabədi
  3. Ağdam
  4. Ağdaş
  5. Ağstafa
  6. Ağsu
  7. Əli Bayramlı kaavpug
  8. Astara
  9. Baku kaavpug (Bakı)
  10. Balakən
  11. Bərdə
  12. Beyləqan
  13. Biləsuvar
  14. Cəbrayıl
  15. Cəlilabad
  16. Daşkəsən
  17. Dəvəçi
  18. Füzuli
  19. Gədəbəy
  20. Gəncə kaavpug
  21. Goranboy
  22. Göyçay
  23. Hacıqabul
  24. İmişli
  25. İsmayıllı
  26. Kəlbəcər (uási Várádâh-Karabah)
  27. Kürdəmir
  28. Laçın
  29. Lənkəran
  30. Lənkəran kaavpug
  31. Lerik
  32. Masallı
  33. Mingəçevir kaavpug
  34. Naftalan kaavpug
  35. Neftçala

  1. Oğuz
  2. Qəbələ
  3. Qax
  4. Qazax
  5. Qobustan
  6. Quba
  7. Qubadlı
  8. Qusar
  9. Saatlı
  10. Sabirabad
  11. Şəki
  12. Şəki kaavpug
  13. Salyan
  14. Şamaxı
  15. Şəmkir
  16. Samux
  17. Siyəzən
  18. Sumqayıt kaavpug
  19. Şuşa (uási Várádâh-Karabah)
  20. Şuşa kaavpug (uasi Várádâh-Karabah)
  21. Tərtər (uási Várádâh-Karabah)
  22. Tovuz
  23. Ucar
  24. Xaçmaz
  25. Stepanakert (Várádâh-Karabah uáivikaavpug)
  26. Xanlar
  27. Xızı
  28. Xocalı (uási Várádâh-Karabah)
  29. Xocavənd (uási Várádâh-Karabah)
  30. Yardımlı
  31. Yevlakh
  32. Yevlax kaavpug
  33. Zəngilan
  34. Zaqatala
  35. Zərdab

Nahitševan autonomisâš täsiväldi

  1. Babək
  2. Culfa
  3. Kəngərli
  4. Nahitševan kaavpug (Naxçıvan Şəhər)
  5. Ordubad
  6. Sədərək
  7. Şahbuz
  8. Şərur

Viehâdâh

[mute | mute käldee]

Kielah

[mute | mute käldee]

Azerbaidžan vuáđulaavâ artikla 21(1) mield riijkâst lii tuše ohtâ virgálâš kielâ ađai azerbaidžankielâ[2], mon sárnuh ive 2009 aalmugrekinistem mield 92,5 % azerbaidžanlijn eenikielânis. Siämmáá laavâ mield jis azerbaidžanliih sárnuh eres kielâid, te sist lii meid vuoigâdvuotâ kevttiđ já ovdediđ jieijâs kielâ.[2]

Fáádást eres soojijn

[mute | mute käldee]

Käldeeh

[mute | mute käldee]
  1. Global Volcanism Program | Azerbaijan Volcanoes Smithsonian Institution | Global Volcanism Program. Čujottum 4.6.2023. (eŋgâlâskielân)
  2. 2,0 2,1 The Constitution of the Republic of Azerbaijan (PDF) Azerbaidžan täsiväldi. Čujottum 4.3.2021. (eŋgâlâskielân)