Italiakielâ

Wikipedia:st
Njuškii navigistmân Njuškii ucâmân
Italiakielâ lavdâm
Italiakielâ mättim Euroop unionist
Italiakielâ Sveeicist
Italia kielâi kárttá

Italiakielâ (ital. italiano) kulá indoeurooplij kielâi roomaanlâš kielâjuávkun.

Lavdâm[mute | mute käldee]

Italiakielâ lii virgálâš kielâ čuávuváin staatâin:

Italiakielâ pustaveh[mute | mute käldee]

Italiakielâst láá 21 pustavid. Tain 5 láá vokaleh já 16 láá konsonanteh:

А а B b C c D d E e F f G g H h
I i L l M m N n O o P p Q q R r
S s T t U u V v Z z

Tagareh pustaveh ko j, k, w, x já y tiättojeh tuše lovnâsaanijn.

Pustavij noomah[mute | mute käldee]

  • a a
  • b bi
  • c ci
  • d di
  • e e
  • f effe
  • g gi
  • h acca
  • i i
  • j i lunga ('kuhes i') teikâ jay [d͡ʒeɪ] tegu eŋgâlâskielâst
  • k kappa
  • l elle
  • m emme
  • n enne
  • o o
  • p pi
  • q qu
  • r erre
  • s esse
  • t ti
  • u u
  • v vi teikâ vu
  • w doppia vi, doppia vu, vi doppia teikâ vu doppia
  • x ics
  • y ipsilon
  • z zeta

Kielâoppâ[mute | mute käldee]

Numereh[mute | mute käldee]

  • 0 - 10: zero, uno, due, tre, quattro, cinque, sei, sette, otto, nove, dieci
  • 11 - 19 undici, dodici, tredici, quattordici, quindici, sedici, diciassette, diciotto, diciannove
  • 20 - 29: venti, ventuno, ventidue, ventitré, ventiquattro, venticinque, ventisei, ventisette, ventotto, ventinove
  • 30 - 90: trenta, quaranta, cinquanta, sessanta, settanta, ottanta, novanta
  • 100 - 1 000 000: cento, mille, diecimila, centomila, un milione
Anarâškielâ Italiakielâ IPA
čyeti cento /ˈtʃɛnto/
tuhháát mille /ˈmille/
kyehti tuhháát duemila /ˌdueˈmila/
kyehti tuhháát kyehtlov (2020) duemilaventi /dueˌmilaˈventi/
ohtâ miljovn un milione /miˈljone/
ohtâ miljard un miliardo /miˈljardo/

Artikkâleh[mute | mute käldee]

Italiakielâst láá ohtsis 12 artikkâlid: 8 miärulâš artikkâlid já 4 epimiärulâš artikkâl.

Miärulâš artikkâleh
artikkâl suuhâ loho ovdil ovdâmeerhah
il m ol. konsonant (eereeb x, y, z, pn, ps, gn, s+kons.) il cane, il gatto, il bambino, il motore
lo m ol. x, y, z, pn, ps, gn, s+kons., i+vook. lo studente, lo psicologo, lo ione, lo zaino
l' m ol. vookaal (eereeb i+vook.) l'uomo, l'amico, l'elefante, l'orologio
i m ml. konsonant (eereeb x, y, z, pn, ps, gn, s+kons.) i cani, i gatti, i bambini, i motori
gli m ml. x, y, z, pn, ps, gn, s+kons.
vookaal (meid i+vook.)
gli studenti, gli psicologi, gli ioni, gli zaini
gli uomini, gli amici, gli elefanti, gli orologi
la f ol. konsonant la casa, la finestra, la stella, la sedia
l' f ol. vookaal l'amica, l'osteria, l'informazione, l'erba
le f ml. konsonant
vookaal
le case, le finestre, le stelle, le sedie
le amiche, le osterie, le informazioni, le erbe
Epimiärulâš artikkâleh
artikkâl suuhâ loho ovdil ovdâmeerhah
un m ol. konsonant (eereeb x, y, z, pn, ps, gn, s+kons.)
vookaal (eereeb i+vook.)
un cane, un gatto, un bambino, un motore
un uomo, un amico, un elefante, un orologio
uno m ol. x, y, z, pn, ps, gn, s+kons., i+vook. uno studente, uno psicologo, uno ione, uno zaino
una f ol. konsonant una casa, una finestra, una stella, una sedia
un' f ol. vookaal un'amica, un'osteria, un'informazione, un'erba

Veerbah[mute | mute käldee]

Italiakielâst veerbah juáhhojeh kuulmâ juávkun: are-loppâsiih, ere-loppâsiih já ire-loppâsiih. ire-loppâsiih veerbah juáhhojeh kyevti vyelijuávkun ton mield, tiättoo-uv preesensist -isc- vâi ij. Italiakielâst láá 7 täpiluokkad já 23 äigihäämmid. Čuávuvâžžân lii listo italiakielâ täpiluokain já toi äigihaamijn:

  • Indicativo: presente, passato prossimo, imperfetto, trapassato prossimo, passato remoto, trapassato remoto, futuro semplice já futuro anteriore
  • Congiuntivo: presente, passato, imperfetto já trapassato
  • Condizionale: presente já passato
  • Imperativo: presente
  • Participio: presente já passato
  • Gerundio: presente já passato
  • Infinito: presente já passato

Indicativo-täpiluokka[mute | mute käldee]

Käldeeh[mute | mute käldee]