Njuškii siskáldâsân

Italia

Wikipedia:st
Italia täsiväldi
Repubblica Italiana (italiakielân)
lippu
lippu
vaakun
vaakun
Italia sajadâh Euroopist
Italia sajadâh Euroopist
Staatâhäämi parlamentaarlâš täsiväldi
President Sergio Mattarella
Uáiviminister Giorgia Meloni
Uáivikaavpug Rooma
Eres kaavpugeh Milano, Napoli, Torino, Palermo, Genova, Bologna, Firenze
Vijđodâh 302 072,84 km²
– sisčääci 2,4 %
Ässeeloho (2020) 60 317 000[1]
– ässeesaahâdvuotâ 199,82 ässed/km²
– aalmugstuárrum -0,2[2] % (2018)
Virgáliih kielah italiakielâ
Vaaluut euro (EUR)
BAP (2020)
– ohtsis 2 090 miljard[3] USD
– per ässee 41 433[3] USD
Äigi UTC+1
– kesiäigi UTC+2
Uánádâs IT, ITA
Sundenummeer +39
Internet TLD .it
Aalmuglâšlaavlâ Il Canto degli Italiani ađai Italialij laavlâ

Italia lii staatâ Euroopist. Ton uáivikaavpug lii Rooma.

Historjá

[mute | mute käldee]

Italia vuáđudui ive 1861.

Eennâmtiätu

[mute | mute käldee]
Italia nuorttiibeln lii Adriameerâ.

Sajadâh já rääjih

[mute | mute käldee]

Italia lii staatâ maadâ-Euroopist. Ton ránnjástaatah láá tavveen Ranska, Sveicci, NuorttâriijkâSlovenia. Ton lasseen Italia siste láá San MarinoVatikaanriijkâ.

Suolluuh

[mute | mute käldee]

Italia stuárráámuuh suolluuh láá SisiliaSardinia. Eres suolluuh láá Elba, Ischia, Capri, LampedusaPantelleria.

Jäävrih já juuvah

[mute | mute käldee]

Italia stuárráámuuh jäävrih láá Gardajävri, ComojävriMaggiorejävri, moh láá staatâ taveuásist. Maggiorejävri lii uásild meid Sveeicist. Italia kuhemus juuhâ lii Po, mii kolgá Torino čoođâ já luáštá Adriameerân. Eres kuhes juuvah láá Adige, TiberArno. Tiber kolgá Rooma čoođâ, já Arno kolgá Firenze čoođâ.

Geologia

[mute | mute käldee]

Italiast láá maaŋgah tuáimee tullâväärih, já eennâmtuárgástâsah láá tobbeen táváliih. Alemus tullâvääri lii Etna (3 357 m[4]), mii lii Sisilia suollust Catania aldasijn. Etna lii meid ubâ Euroop alemus tuáimee tullâvääri.

Napoli viestârbeln lii Campi Flegrei, mii lii Euroop stuárráámus aktiivlâš kaldera ađai tullâvääri russoom maŋa pááccám vuovdâ. Tot lii ohtâ maailm varâlumosijn tullâvaarijn, já tieđâulmuuh kočodeh tom "supertullâväärrin".[5]

Fáádást eres soojijn

[mute | mute käldee]

Käldeeh

[mute | mute käldee]
  1. Indicatori demografici www.istat.it. 20.2.2020. Čujottum 31.12.2022. (italiakielân)
  2. Bilancio demografico nazionale www.istat.it. 22.7.2019. Čujottum 31.12.2022. (italiakielân)
  3. 3,0 3,1 World Economic Outlook Databases IMF. Čujottum 31.12.2022. (eŋgâlâskielân)
  4. L’Etna ha una nuova vetta: Sud-Est a 3.357 metri lasiciliaweb. Čujottum 31.12.2022. (italiakielân)
  5. Schreck, Jasmina: Napoli eennâmvuálááš ”supertullâvääri” lii oppeet koccám anarasaavis.fi. 30.5.2024. Čujottum 3.6.2024.