Campi Flegrei
Campi Flegrei lii eennâmvuálááš tullâvääri Napoli viestârbeln, Italiast. Tot lii ohtâ maailm varâlumosijn tullâvaarijn, já tieđâulmuuh kočodeh tom "supertullâväärrin". Campi Flegrei lii Euroop stuárráámus aktiivlâš kaldera ađai tullâvääri russoom maŋa pááccám vuovdâ.
Historjá
[mute | mute käldee]Moonnâm tove Campi Flegrei rusoi 1500-lovvoost. Tot lii lamaš aktiivlâš aainâs-uv 80 000 ihheed.[1] Tullâvääri káttu koočâi korrâ rusomij maŋa 39 000 já 15 000 ihheed tassaaš. Ton rääjist ton eennâmvuálásiih magmakámáreh láá oppeet tievvâm, já totkei mield tullâvääri loopâst ruso. Russoom 39 000 ihheed tassaaš tovâttij vulkaanlii täälvi masa 100 kilomeetter keččin-uv tullâväärist já paifakkist čuáskudij ubâ eennâmpáálu.[2][3]
Tullâvääri lii lamaš kuhes ääigi myesitiileest, mut 1950-lovo rääjist tot lii čáittám meerhâid tast, ete tot muttuuččij oppeet aktiivlâžžân, mii puávtáččij tovâttiđ ennuv vahâgijd, jis tot rusoškuáđáččij.[2][3]
Campi Flegrei tovâttij eennâmtuárgástâs vvyesimáánu 20. peeivi 2024. Ton intensiteet lâi 4,4 Richter ciäkkáduv mield. Taat lâi korrâsumos eennâmtuárgástâs kuávlust 1980-lovo aalgâ maŋa. Vyesimáánu 20. peeivi 2024 eennâmtuárgástâsah lijjii maaŋgah, joba čyeđeh, mut stuárráámus uási tain lijjii nuuvt hiäjuh, ete olmooš ij huámmášâm taid. Korrâsumos eennâmtuárgástâs huolâstutij Napoli viestârbeln leijee Pozzuoli ässeid. Pozzuoli lii kaldera čohe oolâ huksejum kaavpug. Kuávlust šoodâi kyehti peeivi maŋeláá 3,6 magnitud eennâmtuárgástâs.[2][3]
Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Campi Flegrei.
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ I Campi Flegrei - Inquadramento www.ov.ingv.it. Čujottum 2.6.2024. (italiakielân)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Schreck, Jasmina: Napoli eennâmvuálááš ”supertullâvääri” lii oppeet koccám anarasaavis.fi. 30.5.2024. Čujottum 2.6.2024.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Burdeau, Cain: Naples on edge as huge underground volcano rumbles courthousenews.com. Čujottum 2.6.2024. (eŋgâlâskielân)