1981
Njuškii navigistmân
Njuškii ucâmân
1981 (MCMLXXXI) lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi gregoriaanlâš kalender mield tuorâstâh. Tot lâi 1980-lovo nubbe ihe.
Tábáhtusah[mute | mute käldee]
Uđđâivemáánu[mute | mute käldee]
- uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop siärvusân.
Kuovâmáánu[mute | mute käldee]
- kuovâmáánu 4. peeivi – Gro Harlem Brundtlandist šoodâi Taažâ uáiviminister.
Cuáŋuimáánu[mute | mute käldee]
- cuáŋuimáánu 4. peeivi – Euroviisuh uárnejuvvojii Dublinist. Kišto vuoitij Ovtâstum kunâgâskode ovdâsteijee Bucks Fizz pittáin Making Your Mind Up.
Syeinimáánu[mute | mute käldee]
- syeinimáánu 29. peeivi – Diana Spencer já Prinssâ Charles naajáin.
Čohčâmáánu[mute | mute käldee]
- čohčâmáánu 11. peeivi – Suomâ täsivääldi president Urho Kekkonen paasij puoccâmluámun. Uáiviminister Mauno Koivistost šoodâi virgetahhee president já sisašijminister Eino Uusitalost virgetahhee uáiviminister.
- čohčâmáánu 21. peeivi – Belize šoodâi jiečânâssân.
Skammâmáánu[mute | mute käldee]
- skammâmáánu 1. peeivi – Antigua já Barbuda šoodâi jiečânâssân.
- skammâmáánu 9. peeivi – Uárjivuotâ kieldui Mauritaniast majemužžân staattân maailmist. Ton maŋa uárjivuotâ lii lamaš kieldum ubâ maailmist. Kiäldust peerusthánnáá uárjivuotâ ij kuittâg lamaš rikos Mauritaniast ovdil ive 2007.
Nobel-palhâšumeh[mute | mute käldee]
- Fyysiik – Nicolaas Bloembergen, Arthur Leonard Schawlow já Kai M. Siegbahn[1]
- Kemia – Kenichi Fukui já Roald Hoffmann[2]
- Kirjálâšvuotâ – Elias Canetti[3]
- Ráávhu – Ovtâstum aalmugij patâreijeiornijdume UNHCR[4]
- Talhâstieđâ – Roger W. Sperry, David H. Hubel já Torsten N. Wiesel[5]
Čuákánkiäsuh eres suorgijn[mute | mute käldee]
Šoddâmeh[mute | mute käldee]
- juovlâmáánu 2. peeivi – Britney Spears, ovtâstumstaatâlâš musikkár, tánssájeijee já čaittâleijee
- juovlâmáánu 22. peeivi – Jare Tiihonen (”Cheek”), syemmilâš ráppájeijee
Jämimeh[mute | mute käldee]
- uđđâivemáánu 5. peeivi – Harold Urey, ive 1934 Nobel-kemiapalhâšume finnim ovtâstumstaatâlâš kemist (š. 1893)
- uđđâivemáánu 11. peeivi – Beulah Bondi, ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee (š. 1889)
- njuhčâmáánu 9. peeivi – Max Delbrück, ive 1969 Nobel-talhâstieđâpalhâšume finnim saksalâš-ovtâstumstaatâlâš biofysikkár (š. 1906)[6]
- čohčâmáánu 8. peeivi – Hideki Yukawa, ive 1949 Nobel-fyysiikpalhâšume finnim jaapaanlâš teoreetlâš fysikkár (š. 1907)[7]
- roovvâdmáánu 5. peeivi – Gloria Grahame, ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee (š. 1923)
- skammâmáánu 29. peeivi – Natalie Wood, ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee (š. 1938)
Kalender[mute | mute käldee]
Fáádást eres soojijn[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást 1981.
Käldeeh[mute | mute käldee]
- ↑ The Nobel Prize in Physics 1981. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ The Nobel Prize in Chemistry 1981. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ The Nobel Prize in Literature 1981. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ The Nobel Peace Prize 1981. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1981. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ Max Delbrück nobelprize.org. Čujottum 23.7.2021. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Hideki Yukawa nobelprize.org. Čujottum 14.11.2022. (eŋgâlâskielân)