Njuškii siskáldâsân

Siri Broch Johansen

Wikipedia:st
Siri Broch Johansen
Juho-Sire
Šoddâm njuhčâmáánu 9. peeivi 1967 UunjargâTaažâ (ahe 57)[1]
Peerâ
Vanhimeh eeči: Albert Johansen (1928–1985)[2]
enni: Kristine Broch Johansen (1931–2011)[2][3]
Párnááh 1[2]
Lasetiäđuh
Päikkisijđo https://www.siribrochjohansen.no/

Siri Broch Johansen, orjâlâškielân Juho-Sire teikkâ Veivoktár-Álber-Sire[4] (š. njuhčâmáánu 9. peeivi 1967 Uunjargâ, Taažâ) lii tavesämmilâš-taažâ kirječällee, lávloo, čaittâleijee, máttáátteijee já kielâpargee. Sun lii porgâm iäljárávt orjâlâškielâ oovdân, vâi tot sirduuččij čuávuváid suhâpuolváid, já vâi sij, kiäh láá monâttâm kielâs Taažâ assimilaatiopolitiik keežild, puávtáččii väldiđ tom maasâd.

Eellim

[mute | mute käldee]

Siri Broch Johansen šoodâi njuhčâmáánu 9. peeivi 1967 Uunjaargâst, Taažâst. Suu eeči lâi tavesämmilâš máttáátteijee Albert Johansen (1928–1985), já suu enni lâi taažâ máttáátteijee Kristine Broch Johansen (1931–2011).[2][3] Siri lii sunnuu kuálmád pärni. Sust lii stuorrâviljâ Bjørn (š. 1963) já stuorrâuábbi Marit (š. 1965) sehe uccâviljâ Dag (š. 1970).[2] Johansen eenikielâ lii tárukielâ ige orjâlâškielâ, tastko suu vanhimeh meridáin sárnuđ tuše tárukielâ pääihist.[4] Sun lii kuittâg oppâm orjâlâškielâ maŋeláá já lii sirdám tom jieijâs párnái taan eenikiellân.[4][5][6]

Siri aasâi elimis nelji vuossâmuu ive Puálmágist.[4] Sun jođeškuođij vyeliškoovlâ ive 1974. Tastko sun lâi távjá pyeccee, Säämist leijee Seida škoovlâ lasseen Siri juuđij meiddei Oslost leijee Voksentoppen instituut, mii lii uáivildum párnáid, kiäin lii astma teikkâ mottoom allergia, já pyecceiviäsu škoovlâ.[4] Ive 1979 Siri jođeškuođij Puálmág škoovlâ, maid suu uábbi já sijdâkyeimih jo juttii. Ihe maŋeláá sun sirdâšui maasâd Seida škoovlân, tastko sun ferttij jođeškyettiđ paješkoovlâ.[4] Sun valmâštui ive 1983 já varrij Čäcisuollui áámmátškoovlâ várás.[4] Talle sun luvâškuođij orjâlâškielâ.

Áámmátškoovlâ majemuu ive sun varrij Oslon já algâttij uápuid Sagene máttáátteijeeollâškoovlâst (kirjetárukielân Sagene lærerhøgskole).[4] Tobbeen sun oopâi orjâlâškielâ nuuvt pyereest, ete sun tattui máttááttiđ orjâlâškielâ Oslo sämmiláid škovlâláid, já te sun algâttij orjâlâškielâ máttáátteijen Oslost porgemáánust 1993.[4]

Karrieer

[mute | mute käldee]

Čalluuh

[mute | mute käldee]

Johansen čáálá sehe tárukielânorjâlâškielân.[2] Suu kiirjijn motomeh láá jurgâlum eres kieláid tegu maadâsämikielân, juulevsämikielânsuomâkielân.

Teatter- já televisiopargo

[mute | mute käldee]

Teatter

[mute | mute käldee]

Čaaitâlmčällen Johansen debytistij ive 2009 čaitâlmáin Eatnanspáppastallan, maid sun čaalij uáppeidis improvisistmij vuáđuld.[7][8] Muáddi ive maŋeláá sun pyevtittij kabaree Samenes aften – Odne lea du vuorru oovtâst stivrejeijee Sara Margrethe Oskaláin já čaittâleijee Stamen Stancheváin já meid čaittâlij kabareest.[9] Ive 2013 sun pyevtittij muusikteatterčaaitâlm ČSV-republihkka, mii muštâl tom, maht eellim jiečânâs sämistaatâst puávtáččij leđe. Čaaitâlm lâi ohtsâš tave-eennâmlâš proojeekt, moos uásálistii meid Oula Guttorm, Anna Näkkäläjärvi-Länsman, Anders RimpiSara Margrethe Oskal.[10][11]

Čohčuv 2014 Johansen čäällim Gurut guvlui Heahtás lâi Piäiváš-aalmuglâšteatter ohjelmist.[12] Turnee aalgij Kuovdâkiäinust roovvâdmáánu aalgâst, já tot nuuvâi Oslost skammâmáánu pelimuddoost.[12] Ive 2016 sun čaalij MariAmira - fortellinger om flukt, maid sun ovdedij oovtâst Kongsbakken áámmátškoovlâ draamalinjá 2. luoka uáppeiguin.[13]

Jienâčaittâlem

[mute | mute käldee]

Sämitige alguu vuáđuld YleGutsy Animations -pyevtittemfinnodâh rähtiškuottii uđđâ Muumileehi-rááiđu orjâlâškielân, anarâškielânnuorttâlâškielân.[14][15] Johansen lii jienâčaittâlâm Muumieeni roolâ orjâlâškielâg rááiđust.[16][17] Toos lasseen sun lii luuhâm sehe jieijâs já iáräsij kiirjijd páádán.[18][19][20][21][22]

Muusik

[mute | mute käldee]

Johansen lii lávloo-uv. Ive 2001 sun jurgâlškuođij kanadalâš musikkár Leonard Cohen pittáid orjâlâškielân.[23] Täid pittáid Johansen lii meid lávlum maŋgii lyeve alne. Ive 2002 sun uásálistij vuossâmuu keerdi Sámi Grand Prix -juoigâm- já lávlumkiišton.[24][25] Sun uásálistij lávlumuásán pittáin Mo nu gis lea, mon saanijd já nuotâ sun lâi jieš ráhtám.[24] Ive 2005 almostum uđđâ orjâlâškielâg salmâkiirján Johansen lii čáállám já nuottim kulmâ saalmâ: nr 470, 562 já 589.[26] Toos lasseen sun lii jurgâlâm oovtâ saalmâ ađai saalmâ 597.[26]

Palhâšumeh

[mute | mute käldee]

Johansen lii finnim Sämirääđi kirjálâšvuotâpalhâšume jo kuohtii: ive 2012 kirjestis Sárá beaivegirji já uđđâsist ive 2016 kirjestis Mun lean čuoigi.[27][28][29][30] Njuhčâmáánust 2024 sun finnij Ibsen-palhâšume iävtukkâsvuođâ čaitâlmistis Sálva Håndtak, mon vuosâeehid uárnejui čohčâmáánu 6. peeivi 2023 Hålogaland teatterist.[31]

Tyejeh

[mute | mute käldee]

Albumeh

[mute | mute käldee]

Nurâldâhskiäruh

[mute | mute käldee]

Johansenist lii pittá čuávuváá skiärust:

Kirjeh

[mute | mute käldee]

Johansen toimâttem kirjeh

[mute | mute käldee]

Johansen lii toimâttâm maaŋgâkielâsâš Sámi skuvlahistorjá -rááiđu oovtâst Svein Lundáin, Elfrid BoineinSiv Rasmussenáin. Rááiđu lii luuhâmnáál neetist.

Johansen jurgâlem kirjeh

[mute | mute käldee]

Johansen kirjeh eres kieláid

[mute | mute käldee]

Pitáh eres kiirjijn

[mute | mute käldee]

Čuágástâhčäällimkirjeh

[mute | mute käldee]

E-kirjeh

[mute | mute käldee]

Jienâkirjeh

[mute | mute käldee]

Johansen páádán luuhâm kirjeh

[mute | mute käldee]

Kietâčalluuh

[mute | mute käldee]

Fáádást eres soojijn

[mute | mute käldee]

Käldeeh

[mute | mute käldee]
  1. Skåden, SigbjørnFredriksen, Lill Tove: Siri Broch Johansen Store norske leksikon. 28.2.2024. Čujottum 26.3.2024. (kirjetárukielân)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Kvaleberg, Leiv: Slekten fra Horpestad: slektsbok som starter på Nedre Horpestad i Klepp omkring 1800 der neste generasjon kommer til Ølberg i Sola, Nord Braut i Klepp, Hodne i Klepp, Haugabakka i Klepp, Nærland i Hå og fremdeles er på Nedre Horpestad, s. 252. [L. Kvaleberg], 2004. ISBN 82-996542-1-1. Tyeje nettiversio (čujottum 27.3.2024). (kirjetárukielân)
  3. 3,0 3,1 Person: Kristine Broch Johansen Digitalarkivet. Čujottum 27.3.2024. (kirjetárukielân)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Johansen, Siri Broch: Dárogielat oahppi dalle, sámegieloahpaheaddji dál 2007. Davvi Girji. Čujottum 26.3.2024. (tavesämikielân)
  5. Hansen, Inga: Embracing Sámegiella, the Sámi Language. Shared Voices Magazine, 2018. Artikkâl nettiversio Čujottum 27.3.2024. (eŋgâlâskielân)
  6. Lindseth, Ida Emilie Marakatt já Varsi, Line Alette Bjørnback: Siri ii oahppan sámegiela - muhto nieiddažiin válddiiga giela ruovttoluotta NRK Sápmi. 4.6.2023. Čujottum 27.3.2024. (tavesämikielân)
  7. Varsi, Silje Malene: Deanu kulturskuvla lea lihkostuvvan ja mannamin Fearasuolluide čájálmasain. Ávvir, 4.6.2009, 2. ihekerdi, nr 100, s. 3. Artikkâl nettiversio Čujottum 28.3.2024. (tavesämikielân)
  8. Varsi, Silje Malene: Maŋimuš háve teáhterbihttá "Eatnanspáppastallan" čájehuvvui. Ávvir, 17.10.2009, 2. ihekerdi, nr 197, s. 3. Artikkâl nettiversio Čujottum 28.3.2024. (tavesämikielân)
  9. Balto, Alice: Samenes aften – odne lea du vuorru — Leaikkastallá servvodagain. Ávvir, 11.11.2011, 4. ihekerdi, nr 215, s. 16. Artikkâl nettiversio Čujottum 28.3.2024. (tavesämikielân)
  10. Lukkari, Sámmol: Beaivvi ságat: ČSV-republihkka ásahuvvo Yle Areena. 19.11.2013. Čujottum 28.3.2024. (tavesämikielân)
  11. Näkkäläjärvi, Pirita: ČSV-republihkka -čájálmasa vuosttaseahket bearjadaga Yle Säämi. 22.11.2013. Čujottum 28.3.2024. (tavesämikielân)
  12. 12,0 12,1 Näkkäläjärvi, Pirita: Geahča Gurut guvlui Heahtás -teáhterbihtá videoseavtti Yle Säämi. 3.10.2014. Čujottum 28.3.2024. (tavesämikielân)
  13. MariAmira - en fortelling om flukt Dramas. Čujottum 28.3.2024. (kirjetárukielân)
  14. Muumileehi-ráiđu ráhtoo sämikielân Sämitige alguu vuáđuld Sämitigge. 15.3.2019. Čujottum 26.3.2024.
  15. Paltto, Anni-Saara: Pudding vai bajálaš? – Mumenvággi-ráidu jorgaluvvo eaŋgalsgielas golmma sámegillii Yle Säämi. 11.2.2020. Čujottum 20.12.2020. (tavesämikielân)
  16. Saamenkielinen Muumilaakso Mumenvággi alkaa 13.4. – ääninäyttelijöinä mm. Mikkel Gaup ja Áilu Valle Gutsy Animations. 30.3.2020. Čujottum 26.3.2024. (suomâkielân)
  17. Rinta-Tassi, Minna: Fargga Mumenvákkis sámástišgohtet – Ráppár Ailu Valle lea Mumenstállu Yle Säämi. 30.3.2019. Čujottum 26.3.2024. (tavesämikielân)
  18. 18,0 18,1 18,2 Brev til kommisjonen Taažâ jienâ- já čyegisčaalâkirjerááju NLB. Čujottum 31.3.2024. (kirjetárukielân)
  19. 19,0 19,1 Hás čálát! - sámegiela veahkkegirjjáš Taažâ jienâ- já čyegisčaalâkirjerááju NLB. Čujottum 31.3.2024. (kirjetárukielân)
  20. 20,0 20,1 20,2 Sámi čállit - 25 sámi čáppa- ja fágagirjjálaš sátneduojára Taažâ jienâ- já čyegisčaalâkirjerááju NLB. Čujottum 31.3.2024. (kirjetárukielân)
  21. 21,0 21,1 Flukta til Finnmark - 1800-talet Taažâ jienâ- já čyegisčaalâkirjerááju NLB. Čujottum 31.3.2024. (kirjetárukielân)
  22. 22,0 22,1 Stemmer fra Sápmi - beretninger fra et stjålet land Taažâ jienâ- já čyegisčaalâkirjerááju NLB. Čujottum 31.3.2024. (kirjetárukielân)
  23. Tapio, Hans-Petter: Cohen på samisk i Tana. Ságat, 18.5.2011, nr 93. (kirjetárukielân)
  24. 24,0 24,1 Hætta, Wenche Marie: Hvem-Hva-Når om Sámi Grand Prix - 2018 NRK Sápmi. 29.3.2007. Čujottum 7.3.2024. (tárukielân)(tavesämikielân)
  25. Svenske blir med. Altaposten, 20.2.2002, 34. ihekerdi, nr 43, s. 7. http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digavis_altaposten_null_null_20020220_34_43_1?page=5 [Altaposten Artikkâl nettiversio] Čujottum 28.3.2024. (kirjetárukielân)
  26. 26,0 26,1 Gaup, Mikkel A.: Ođđa sálbmagirji: Ođđa čállit, jorgaleaddjit ja šuokŋadahkkit. Áššu, 28.2.2006, 14. ihekerdi, nr 17, s. 8–9. Artikkâl nettiversio Čujottum 28.3.2024. (tavesämikielân)
  27. Får samiskt litteraturpris för sin ungdomsroman Sameradion. 14.10.2016. Čujottum 27.12.2020. (ruotâkielân)
  28. Anti, Kila: Siri Broch Johansen oažžu Sámiráđi girjjálašvuođabálkkašumi Ávvir. 14.10.2016. Čujottum 27.12.2020. (tavesämikielân)
  29. Guttorm, Susanna: Sámiráđi jagi 2016 girjjálašvuođabálkkašupmi Siri Broch Johansenii Yle Säämi. 14.10.2016. Čujottum 27.12.2020. (tavesämikielân)
  30. 30,0 30,1 Sámiráđi girjebálkkašupmi Siri Broch Johansenii Yle Säämi. 21.3.2012. Čujottum 27.3.2024. (tavesämikielân)
  31. Nominerte til Ibsenprisen Skien kieldâ. 4.3.2024. Čujottum 27.3.2024. (kirjetárukielân)
  32. Saras dagbok : barne- og ungdomsroman Biblioteksentralen. Čujottum 27.3.2024. (kirjetárukielân)
  33. Sárá beaivegirji : mánáid- ja nuoraidromána Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  34. Eatnanspáppastallan Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  35. Jeg er en skiløper Biblioteksentralen. Čujottum 27.3.2024. (kirjetárukielân)
  36. Elsa Laula Renberg : historien om samefolkets store Minerva / av Siri Broch Johansen. Ruotâ kunâgâslâš kirjerááju LIBRIS. Čujottum 28.3.2024. (ruotâkielân)
  37. Elsa Laula Renberg : historien om samefolkets stora Minerva / av Siri Broch Johansen. Ruotâ kunâgâslâš kirjerááju LIBRIS. Čujottum 28.3.2024. (ruotâkielân)
  38. Elsa Laula Renberg : sápmelaččaid ovdamanni / Siri Broch Johansen. Ruotâ kunâgâslâš kirjerááju LIBRIS. Čujottum 28.3.2024. (ruotâkielân)
  39. Brev til kommisjonen Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  40. Reivvet kommišuvdnii Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  41. Sabmie ovttastuvvon siiddat : friddja máilmmi duddjot teáhtera bokte = teatrale forsøk på skape en ukolonisert verden Biblioteksentralen. Čujottum 27.3.2024. (kirjetárukielân)
  42. Sabmie ovttastuvvon siiddat : friddja máilmmi duddjot teáhtera bokte = teatrale forsøk på skape en ukolonisert verden Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  43. Ujus Unni Biblioteksentralen. Čujottum 27.3.2024. (kirjetárukielân)
  44. Sámi skuvlahistorjá : artihkkalat ja muitalusat Sámi skuvlaeallimis : artikler og minner fra skolelivet i Sápmi = Samisk skolehistorie. 1 Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  45. Sámi skuvlahistorjá : artihkkalat ja muittut skuvlaeallimis Sámis = Smij skåvllåhiståvrrå :ártihkkala ja mujto skåvllåiellemis Sámen = Saemien skuvle-vaajese : tjaalegh jih mojhtsh skuvlen-jieliemistie Sapmesne = Samisk skolehistorie : artikler og minner fra skolelivet i Sápmi. 2 Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  46. Sámi skuvlahistorjá: artihkkalat ja muittut skuvlaeallimis Sámis = Sámij skåvllåhiståvrrå : ártihkkala ja mujto skåvllåiellemis Sámen = Saemien skuvle-vaajese : tjaalegh jih mojhtsh skuvlen-jieliemistie Sapmesne = Samisk skolehistorie : artikler og minner fra skolelivet i Sápmi 3 Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  47. Sámi skuvlahistorjá: artihkkalat ja muittut skuvlaeallimis Sámis. 4 Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  48. Sámi skuvlahistorjá : artihkkalat ja muittut skuvlaeallimis Sámis = Sámij skåvllåhiståvrrå : ártihkkala ja mujto skåvllåiellemis Sámen = Saemien skuvle-vaajese : tjaalegh jih mojhtsh skuvlen-jieliemistie Sapmesne = Samisk skolehistorie : artikler og minner fra skolelivet i Sápmi. 5 Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  49. Sámi skuvlahistorjá : artihkkalat ja muitalusat Sámi skuvlaeallimis Sámis = Sámij skåvllåhiståvrrå : ártihkkala ja mujto skåvllåiellemis Sámen = Saemien skuvle-vaajese : tjaalegh jih mojhtsh skuvlen-jieliemistie Sapmesne = Samisk skolehistorie : artikler og minner fra skolelivet i Sápmi. 6 Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  50. Skeaŋka : Kristus-muitalus Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  51. Prinsa Alit Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  52. Mii leat ain dás = Vi er ennå her Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  53. Saaran gærja : rovmane maanide jih noeride Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  54. Sárá biejvvegirjje : romádna mánájda nuorajda Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  55. Mun lean čuoigi Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  56. Válddes don ge! Maid don dagat? : sámi nuorat ja gárihuhttinmirkkot Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  57. 57,0 57,1 57,2 Jeg er en skiløper Taažâ jienâ- já čyegisčaalâkirjerááju NLB. Čujottum 31.3.2024. (kirjetárukielân)
  58. 58,0 58,1 Reivvet kommisuvdnii Taažâ jienâ- já čyegisčaalâkirjerááju NLB. Čujottum 31.3.2024. (kirjetárukielân)
  59. Sárá beaivegirji: mánáid- ja nuoraidromána Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  60. Sárá biejvvegirjje : romádna mánájda nuorajda Finna. Čujottum 27.3.2024. (suomâkielân)
  61. Mun lean čuoigi Biblioteksentralen. Čujottum 27.3.2024. (kirjetárukielân)
  62. Elsa Laula Renberg - historien om samefolkets store Minerva Taažâ jienâ- já čyegisčaalâkirjerááju NLB. Čujottum 31.3.2024. (kirjetárukielân)
  63. Elsa Laula Renberg - sápmelaccaid ovdamanni Taažâ jienâ- já čyegisčaalâkirjerááju NLB. Čujottum 31.3.2024. (kirjetárukielân)
  64. Davvin Taažâ jienâ- já čyegisčaalâkirjerááju NLB. Čujottum 31.3.2024. (kirjetárukielân)
  65. Davvin Taažâ jienâ- já čyegisčaalâkirjerááju NLB. Čujottum 31.3.2024. (kirjetárukielân)
  66. Davvin Taažâ jienâ- já čyegisčaalâkirjerááju NLB. Čujottum 31.3.2024. (kirjetárukielân)
  67. Davvin Taažâ jienâ- já čyegisčaalâkirjerááju NLB. Čujottum 31.3.2024. (kirjetárukielân)
  68. 68,0 68,1 68,2 Siri Broch Johansen Manusbanken. Čujottum 27.3.2024. (kirjetárukielân)