Mali

Wikipedia:st
Njuškii navigistmân Njuškii ucâmân
Mali täsiväldi
République du Mali (ranskakielân)
ߡߊߟߌ ߞߊ ߝߊߛߏߖߊߡߊߣߊ (bambarakielân)
Mali ka Fasojamana
𞤈𞤫𞤲𞤲𞤣𞤢𞤢𞤲𞤣𞤭 𞤃𞤢𞤢𞤤𞤭 (fulakielân)
Renndaandi Maali
lippu
lippu
vaakun
vaakun
Staatâhäämi täsiväldi
President Assimi Goïta
Uáiviminister Choguel Kokalla Maïga
Uáivikaavpug Bamako
Eres kaavpugeh Timbuktu
Vijđodâh 1 240 192 km²
Virgáliih kielah bambarakielâ, bobokielâ, bozokielâ, dogonkielâ, fulanikielâ, hassaniyyakielâ, khasonkakielâ, maninkakielâ, miniankakielâ, senufokielâ, songhaikielâ, soninkekielâtamašekkielâ
Vaaluut CFA-frangi (XOF)
Äigi UTC
Uánádâs ML
Jotolâh uálgispiälásâš
Sundenummeer +223
Internet TLD .ml
Motto "Un peuple, un but, une foi"
Aalmuglâšlaavlâ Pour l'Afrique et pour toi, Mali

Mali täsiväldi (ranskakielân République du Mali, bambarakielân ߡߊߟߌ ߞߊ ߝߊߛߏߖߊߡߊߣߊ, Mali ka Fasojamana, fulakielân 𞤈𞤫𞤲𞥆𞤣𞤢𞥄𞤲𞤣𞤭 𞤃𞤢𞥄𞤤𞤭, Renndaandi Maali, arabiakielân جمهورية مالي‎) ađai Mali lii staatâ Afrikist. Ton uáivikaavpug lii Bamako.

Eennâmtiätu[mute | mute käldee]

Mali vijđodâh lii 1 240 192 km².[1] Vijđoduv mield Mali lii maailm 25. stuárráámus staatâ.[1]

Sajadâh já rääjih[mute | mute käldee]

Mali lii Viestâr-Afrik sisenâmist.

Mali lii siseennâmriijkâ Viestâr-Afrik taveviestâruásist. Ton ránnjástaatah láá tavveen já tavenuorttân Algeria, nuorttân Niger, maadânuorttân Burkina Faso, mäddin Elefanttähtiriddo, maadâviestârist Guinea já viestârist SenegalMauritania. Mali kuhemus rääji lii Mauritaniain; tot lii 2 236 km kukke.[1] Uánihumos lii 489 km rääji Senegaláin.[1]

Morfologia[mute | mute käldee]

Hombori Tondo lii Mali alemus vääri.

Mali alemus saje lii Hombori Tondo čokke (1 155 m); vyeligumos lii Senegaljuuhâ (23 m).

Kielah[mute | mute käldee]

Mali lii maaŋgâkielâlâš eennâm. Kolonisaatio keežild ranskakielâ lâi kuittâg kuhháá áinoo virgálâžžân kiellân Malist, mut uđđâivemáánust 2022 Mali já Ranska koskâvuotâ niävránij já Mali almottij, ete bambarakielâst šodâččij staatâ virgálâš kielâ.[2] Keessiv 2023 uárnejum aalmugjienâstmist 97 % jienâsteijein tuhhiittii ive 1992 vuáđulaavâ nubásmitmist nuuvt, ete ranskakielâ ličij tuše pargokielâ já ete Mali 13 aalmuglii kielâst šodâččii staatâ virgáliih kielah.[3][4] Vuáđulaahâ ij kuittâg raijii eres kielâi máhđulâšvuođâ šoddâđ virgálâžžân kiellân maŋeláá.[4]

Virgálijn kielâin puoh táválumos kielâ lii bambarakielâ, mon suulân 51 % malilijn sárnuh ennikiellân já mon áárvu mield suulân 80 % ässein kevttih lingua francan.[5] Vuáđulaavâ artikla 31 mield Mali eres virgâliih kielah láá bobokielâ, bozokielâ, dogonkielâ, fulanikielâ, hassaniyyakielâ, khasonkakielâ, maninkakielâ, miniankakielâ, senufokielâ, songhaikielâ, soninkekielâtamašekkielâ.[4][6]

Viehâdâh[mute | mute käldee]

Ässeeloho[mute | mute käldee]

Käldee: Wikidata

Fáádást eres soojijn[mute | mute käldee]

Käldeeh[mute | mute käldee]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Explore All Countries — Mali The World Factbook. Čujottum 25.2.2024. (eŋgâlâskielân)
  2. Princewill, Nimi já Busari, Stephanie: Mali’s military rulers say French ambassador has 72 hours to leave the country CNN. 31.1.2022. Čujottum 25.2.2024. (eŋgâlâskielân)
  3. Avi-Yonah, Shera: Mali demotes French, language of its former colonizer, in symbolic move Washington Post. 3.8.2023. Vyerkkejum . Čujottum 25.2.2024. (eŋgâlâskielân)
  4. 4,0 4,1 4,2 Decret N°2023-0401/Pt-Rm Du 22 Juillet 2023 Portant Promulgation de la Constitution (PDF) Journal Officiel De La Republique Du Mali. 22.7.2023. Secretariat General Du Gouvernement. ”Article 31: Les langues nationales sont les langues officielles du Mali. Une loi organique détermine les conditions et les modalités de leur emploi. Le français est la langue de travail. L’Etat peut adopter toute autre langue comme langue de travail.” Čujottum 25.2.2024. (ranskakielân)
  5. Language Map of Mali (PDF) Translators without Borders. Vyerkkejum . Čujottum 25.2.2024. (eŋgâlâskielân)
  6. Sommaire: Actes de la Republique du Mali (PDF) Journal Officiel De La Republique Du Mali. 29 Septembre 2017-09-29. Secretariat General Du Gouvernement. ”- Langues nationales : langues considérées comme propres à une nation ou à un pays. Selon la Loi n°96- 049 du 23 août 1996, les langues nationales du Mali sont : le bamanankan (bambara), le bomu (bobo), le bozo (bozo), le dTgTsT (dogon), le fulfulde (peul), le hasanya (maure), le mamara (miniyanka), le maninkakan (malinké) le soninke (sarakolé), le soKoy (songhoï), le syenara (sénoufo), le tamasayt (tamasheq), le xaasongaxanKo (khassonké).” Čujottum 25.2.2024. (ranskakielân)



Afrik staatah

AlgeriaAngolaBeninBotswanaBurkina FasoBurundiDjiboutiEgyptElefanttähtiriddoEritreaEswatiniEtiopiaGabonGambiaGhanaGuineaGuinea-BissauKamerunKap VerdeKeniaKomorehKongo demokraatlâš täsiväldiKongo täsiväldiKoskâ-Afrik täsiväldiLesothoLiberiaLibyaMaadâ-AfrikMaadâ-SudanMadagaskarMalawiMaliMarokkoMauritaniaMauritiusMosambikNamibiaNigerNigeriaPeeivitäsideijee GuineaRuandaSambiaSenegalSeychellehSierra LeoneSomaliaSudanSão Tomé já PríncipeTansaniaTogoTšadTunisiaUgandaZimbabwe