Uđđâ muusik kišto 2023
.jpg)
Uđđâ muusik kišto 2023 (uán. UMK2023 teikkâ UMK23) lâi 12. tohe, ko lávlumkišto uárnejui já 2. tohe, ko tot čielgui anarâškielân.[1] Kišto uárnejui kuovâmáánu 25. peeivi 2023 Logomost Tuurkust. Uđđâ muusik kištoost väljejui Suomâ ovdâsteijee ive 2023 Euroviisuid, moh uárnejuvvojii Liverpoolist, Ovtâstum kunâgâskoddeest, veikkâ Ukraina ovdâsteijee Kalush Orchestra vuoitij-uv ive 2022 Euroviisuid.[2]
Kišto fiinaal uárnejui kuovâmáánu 25. peeivi 2023. Kiišton uásálistii 7 artistid. Käärijä finnij finalist 539 čyegisid suomâkielâg pitástis Cha cha cha já vuoitij ubâ kišto.[3] Siämmáá ive vyesimáánust sun ovdâstij Suomâ ive 2023 Euroviisuin Liverpoolist, Ovtâstum kunâgâskoddeest.
Formaat[mute | mute käldee]
Rääđih[mute | mute käldee]
Äššitobdeerääđi[mute | mute käldee]
Yle valjim rááđán kuleh oovce áámmátolmožid: YleX muusikhovdâ Tapio Hakanen, syemmilâš musikkár Aija Puurtinen, Yle X3M já Yle Vega muusikhovdâ Amie Borgar, Radio Suomi muusikhovdâ Johan Lindroos, Nelonen Media muusikhovdâ Jussi Mäntysaari, UMK TV-stivrejeijee Juhis Valtonen, YleX toimâtteijee Katri Norrlin já Spotify Finland senior editor Samuli Väänänen.[4] Hakanen tuáimá rääđi saavâjođetteijen.[5] Rääđi pargon lii kuldâliđ puoh kiišton vuolgâttum pittáid já valjiđ täin pittáid finalân. Taat rääđi ij valjii Suomâ ovdâsteijee Euroviisui finalist.
Aalmugijkoskâsiih rääđih[mute | mute käldee]
Suomâ ovdâsteijee taan ive Euroviisui finalist väljejii aalmugijkoskâsiih rääđih čiččâm enâmist: Australia, Espanja, Ovtâstum kunâgâskodde, Puola, Saksa, Ruotâ já Ukraina.[6] Rääđijesâneh lijjii[7]:
| Staatâ | Rääđijeessân |
|---|---|
 Ovtâstum kunâgâskodde
|
William Lee Adams |
 Saksa
|
Mark Forster |
 Espanja
|
Angy Fernández |
 Ruotâ
|
Cornelia Jakobs |
 Puola
|
Kamil Staszczyszyn |
 Australia
|
Jude York |
 Ukraina
|
Timur Miroshnychenko |
Jođetteijeeh já čielgejeijeeh[mute | mute käldee]
Taan ive kišto jođetteijen lâi Sunrise Avenue -juávhu lávloo já kitarist Samu Haber. Taat lâi nubbe kerdi, ko lâi máhđulâš čuávvuđ kišto Yle Areena já radio peht sehe orjâlâš- já anarâškielân.[1] Linda Tammela čielgij orjâlâškielân já Heli Huovinen anarâškielân.[1] Kišto puovtij čuávvuđ eres-uv kieláid, moi čielgejeijen lijjii Mikko Silvennoinen (suomâkielâ), Johan Lindroos já Eva Frantz (ruotâkielâ), Jani Kareinen (eŋgâlâskielâ), Levan Tvaltvadze (ruošâkielâ), Galyna Sergeyeva (ukrainakielâ) já Miguel Peltomaa (syemmilâš seevvimkielâ).[8]
Ovdil fiinaal[mute | mute käldee]
Occeeh vuolgâttii pitáidis čohčâmáánu 1.–5. peeivij 2022.[5] Ive 2023 kiišton vuolgâttuvvojii ohtsis 363 pittád, main Yle valjim rääđi valjij 7 pittád finalân.[9] Täin nelji pitá láá suomâkielân já kulmâ eŋgâlâskielân. Uđđâivemáánu 11. peeivi 2023 rääđi almostitij listo finalistijn: Benjamin, Keira, Kuumaa, Käärijä, Lxandra, Portion Boys já Robin Packalen.[8] Finalistij pitái videoh almostuvvii Uđđâ muusik kišto jieijâs YouTube-kanavast já Yle Areenast uđđâivemáánu 12. peeivi rääjist ohtâ häävild.[10]
| Artist | Pittá | Kielâ | Laavlârähteeh |
|---|---|---|---|
| Benjamin | Hoida mut | suomâkielâ | Atso Soivio, Benjamin Peltonen já Iivari Suosalo |
| Keira | No Business on the Dancefloor | eŋgâlâskielâ | Axel Ehnström, Jason OK já Teemu Brunila |
| Kuumaa | Ylivoimainen | suomâkielâ | Aarni Soivio, Johannes Brotherus, Jonas Olsson já Jonttu Luhtavaara |
| Käärijä | Cha cha cha | suomâkielâ | Aleksi Nurmi, Johannes Naukkarinen já Jere Pöyhönen |
| Lxandra | Something to Lose | eŋgâlâskielâ | Alexandra Lehti, Amy Kuney, Belinda Huang já Minna Koivisto |
| Portion Boys | Samaa taivasta katsotaan | suomâkielâ | Mikael Forsby, Mikko Tamminen já Raimo Paavola |
| Robin Packalen | Girls Like You | eŋgâlâskielâ | Joonas Parkkonen, Robin Packalen já Zoë Moss |
Fiinaal[mute | mute käldee]
Kišto uárnejui kuovâmáánu 25. peeivi 2023 Logomost Tuurkust.[6] Toos lasseen fiinaal meid vuolgâttui njuolgâ vuolgâttâssân Yle TV1 -kanavast, Yle Areenast já YleX, Yle Radio Suomi já Yle X3M -radiokanavain. Vuolgâttâs čuovvuu koskâmiärálávt 1 300 000 olmožid.[11]
Finalist artisteh lávdástii čuávuváá oornigist[6][12]:
| Nr. | Artist | Pittá |
|---|---|---|
| 1 | Robin Packalen | Girls Like You |
| 2 | Kuumaa | Ylivoimainen |
| 3 | Käärijä | Cha cha cha |
| 4 | Keira | No Business on the Dancefloor |
| 5 | Benjamin | Hoida mut |
| 6 | Lxandra | Something to Lose |
| 7 | Portion Boys | Samaa taivasta katsotaan |
Jienâstem[mute | mute käldee]
Keččeeh já kuldâleijeeh puohtii jienâstiđ mielâšuoŋâs tuše talle, ko kišto jienâstemäigi lâi joođoost.[12] Sij pessii jienâstiđ tekstâviestáin, puhelin peht teikkâ Yle jieijâs heiviittâssáin.[13] Heiviittâs peht jienâstem lâi mávsuttem, mut jis sooitij teikkâ vuolgâttij tekstâviestâ já jienâstij, te tot ij lamaš mávsuttem.[12]
| Nr. | Artist | Pittá |
|
|
|
|
|
|
|
Ohtsis |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Robin Packalen | Girls Like You | 2 | - | 2 | 8 | 2 | 2 | 12 | 28 |
| 2 | Kuumaa | Ylivoimainen | 10 | 6 | 6 | 4 | 4 | 6 | 8 | 44 |
| 3 | Käärijä | Cha cha cha | 6 | 12 | 12 | 10 | 10 | 12 | 10 | 72 |
| 4 | Keira | No Business on the Dancefloor | 12 | 4 | 4 | 6 | 6 | 4 | 6 | 42 |
| 5 | Benjamin | Hoida mut | - | 2 | - | 12 | 12 | 8 | - | 34 |
| 6 | Lxandra | Something to Lose | 4 | 10 | 10 | - | 8 | 10 | 4 | 46 |
| 7 | Portion Boys | Samaa taivasta katsotaan | 8 | 8 | 8 | 2 | - | - | 2 | 28 |
| Nr. | Artist | Pittá | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Jienah | Prooseent | Čuággáh | |||
| 1 | Robin Packalen | Girls Like You | 21 303 | 9,18 % | 81 |
| 2 | Kuumaa | Ylivoimainen | 16 569 | 7,14 % | 63 |
| 3 | Käärijä | Cha cha cha | 122 822 | 52,95 % | 467 |
| 4 | Keira | No Business on the Dancefloor | 23 933 | 10,31 % | 91 |
| 5 | Benjamin | Hoida mut | 8 416 | 3,62 % | 32 |
| 6 | Lxandra | Something to Lose | 6 312 | 2,72 % | 24 |
| 7 | Portion Boys | Samaa taivasta katsotaan | 32 612 | 14,06 % | 124 |
Kišto loppâpuáđus[mute | mute käldee]
Aalmugijkoskâsij raađij adelem jienah já aalmugjienah reknistuvvojii oohtân nuuvt ete aalmugjienâi tiädduárvu lâi 75 % já aalmugijkoskâsij raađij jienâi 25 %.[6][14]
| Nr. | Artist | Pittá | Aalmugijkoskâsij raađij adelem jienah |
Aalmugjienah | Ohtsis | Saje |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Robin Packalen | Girls Like You | 28 | 81 | 109 | 4 |
| 2 | Kuumaa | Ylivoimainen | 44 | 63 | 107 | 5 |
| 3 | Käärijä | Cha cha cha | 72 | 467 | 539 | 1 |
| 4 | Keira | No Business on the Dancefloor | 42 | 91 | 133 | 3 |
| 5 | Benjamin | Hoida mut | 34 | 32 | 66 | 7 |
| 6 | Lxandra | Something to Lose | 46 | 24 | 70 | 6 |
| 7 | Portion Boys | Samaa taivasta katsotaan | 28 | 124 | 154 | 2 |
Fáádást eres soojijn[mute | mute käldee]
Käldeeh[mute | mute käldee]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Paltto, Anni-Saara: UMK láidestuvvo sámegillii maiddái dán jagi – láidesteaddji sávvá dan šaddat árbevierrun Yle Säämi. 19.1.2023. Čujottum 19.1.2023. (tavesämikielân)
- ↑ Savage, Mark: Eurovision 2022: Ukraine wins, while the UK's Sam Ryder comes second BBC News. 15.5.2022. Čujottum 15.5.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Ylänne, Tuula: Käärijä vuoitij Uđđâ muusik kišto já oovdâst Suomâ ive 2023 Euroviisuh-lávlumkištoost Anarâš aavis. 4.3.2023. Čujottum 6.3.2023.
- ↑ Lassila, Juhani: Uuden Musiikin Kilpailun finalistit julki – kenestä Suomen seuraava euroviisuedustaja? Yle. 11.1.2023. Čujottum 25.2.2023. (suomâkielân)
- ↑ 5,0 5,1 Lassila, Juhani: Uuden Musiikin Kilpailu 2023 alkaa: biisihaku käynnistyi tänään Yle. 1.9.2022. Čujottum 25.2.2023. (suomâkielân)
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Granger, Anthony: 🇫🇮 Finland: UMK 2023 International Juries Revealed eurovoix.com. 23.2.2023. Čujottum 25.2.2023. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Uuden Musiikin Kilpailu (2023 TV Special) Full Cast & Crew IMDB. Čujottum 26.2.2023. (eŋgâlâskielân)
- ↑ 8,0 8,1 Saulo, Sandra, Norrlin, Katri já Lassila, Juhani: UMK23-finalistit on julkaistu – heistä yksi edustaa Suomea Euroviisuissa Yle. 11.1.2023. Čujottum 19.1.2023. (tavesämikielân)
- ↑ Saulo, Sandra já Lassila, Juhani: UMK23-finaali järjestetään Turun Logomossa 25. helmikuuta – Kilpailussa valitaan Suomen euroviisuedustaja Yle. 25.10.2022. Čujottum 19.1.2023. (suomâkielân)
- ↑ Saulo, Sandra, Norrlin, Katri já Lassila, Juhani: UMK23-finalistit on julkaistu – heistä yksi edustaa Suomea Euroviisuissa Yle. 11.1.2023. Čujottum 22.3.2023. (suomâkielân)
- ↑ Katsotuimpien ohjelmien TOP-listat Finnpanel. 13.2.2023. Čujottum 8.4.2023. (suomâkielân)
- ↑ 12,0 12,1 12,2 Näin äänestät UMK23-suosikkibiisiäsi – lataa Yle-sovellus puhelimeesi! Yle. 13.2.2023. Čujottum 25.2.2023. (suomâkielân)
- ↑ Saijets, Maiju: UMK sáddejuvvo odne ja Suoma Eurovision-ovddasteaddji válljejuvvo – ná čuovut sámegielat sáddaga ja oassálasttát chattii Yle. 25.2.2023. Čujottum 25.2.2023. (tavesämikielân)
- ↑ Kaikki UMK-finaalista – Näin seuraat, äänestät ja chattailet mukana! Yle. 15.2.2023. Čujottum 25.2.2023. (suomâkielân)