Sare
| Sare Vaccinium myrtillus |
|
|---|---|
 |
|
| Tile Suomâst | LC (eellimvuáimálâš)[1] |
 |
|
Tieđâlâš luokittâllâm |
|
| Doomeen | Sellâvááimusliih Eucarya |
| Kodde | Šadoh Plantae |
| Tävgi | Pocceešadoh Tracheophyta |
| Vyelitävgi | Kukkee šadoh Angiospermae |
| Luokka | Kyevtalgâlostâsiih Magnoliopsida |
| Lahko | Ericales |
| Hiäimu | Toŋâsšadoh Ericaceae |
| Vyelihiäimu | Vaccinioideae |
| Suuhâ | Juuŋah Vaccinium |
| Šlaajâ | myrtillus |
Sare (Vaccinium myrtillus) lii uáli táválâš myerji Säämist já ubâ Euraasiast. Tot lii maaŋgâlágánij soojij myerji.[2] Sare kevttih purrâmâššân uáli maaŋgah lodeh, tegu rástágááh já riävskáh.
Sare suomâkielân já eres sämikieláid[mute | mute käldee]
- suomâkielân: mustikka[2]
- maadâsämikielân: sirrie[2]
- umesämikielân: sirree[2]
- pittáámsämikielân: sarre[2]
- juulevsämikielân: sarre[2]
- orjâlâškielân: sarrit, sârred[2]
- nuorttâlâškielân: sää´rr[2], sââʹrr[2][3]
- kieldâsämikielân: sa̬´rr[2], саррь[4]
Levânem Suomâst[mute | mute käldee]
Sare šadda vijđáht maaŋgâlágánijn soojijn Suomâst: tuoddârist, vorâs já koške kuolbâmeecijn já jeegijn. Sare lii suoivâšaddo, já tom kannat-uv uuccâđ mecciroobdâin, tavevieltijn, jäävri riddoin já eres soojijn, kuus piäiváš ij pääšti njuolgist. Maadâ-Suomâ sareh láá hárjánâm muottuuttes táálván, já tondiet toh killájeh puolâš eenâb ko Tave-Suomâ sareh.[2]
Kiävttu sämmilij kulttuurist[mute | mute käldee]
Soorijd puáhtá kevttiđ pääihist maaŋgânáál. Tot suápá pyereest säppin, hillon, káđáldâhhân, liäibumân, suohâdân já jugurttin. Tot siäilu, ko tom jiäŋŋud, kuškâd, vuášá teikkâ purcco. Tiädust-uv tom puáhtá kevttiđ čohčuv vorâsin.[2]
Kovegalleria[mute | mute käldee]
-
Vorâs sareh -
Kukáh
.jpg)
Käldeeh[mute | mute käldee]
- ↑ Mikko Piirainen: Sare – Vaccinium myrtillus Suomen Lajitietokeskus. 2019. Čujottum 22.11.2022. (suomâkielân)
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 Ukkonen, Kirsi: ANARŠKIEL ŠADDONOOMAH - Noomâi etymologia já šadoi kiävttu purrâmâššân já tiervâsvuođâ naanoodmist (PDF) (Pro gradu -tuuđhâlm) 2017. Oulu ollâopâttâh. Čujottum 17.5.2021.
- ↑ sââʹrr saan.oahpa.no. Čujottum 2.3.2022. (nuorttâlâškielân)
- ↑ саррь sanj.oahpa.no. Čujottum 2.3.2022. (kieldâsämikielân)