Riävská
| Riävská Lagopus lagopus (Linnaeus, 1758) |
|
|---|---|
.jpg) |
|
| Tile | LC (eellimvuáimálâš) |
| Tile Suomâst | VU (hiäjulum)[1] |
 |
|
 |
|
Tieđâlâš luokittâllâm |
|
| Doomeen | Sellâvááimusliih Eucarya |
| Kodde | Elleekodde Animalia |
| Uáiviráiđu | Savosuonâsiih Chordata |
| Vyeliráiđu | Čielgitávtáliih Vertebrata |
| Luokka | Lodeh Aves |
| Lahko | Känilodeh Galliformes |
| Hiäimu | Puigâkäänih Phasanidae |
| Vyelihiäimu | Meccikäänih Tetraonidae |
| Suuhâ | Riävskáh Lagopus |
| Šlaajâ | lagopus |
Riävská lii maailm taveoosij meccikänilodde, mii kulá puigâkaanij hiäimun.
Stuárudâh já tobdomeerhah[mute | mute käldee]
Riävská lii 35–45 cm kukke já tiäddá 500–800 g. Riävská molso ivnees iveääigi mield. Keessiv tot lii ruškiskirjáá, mut suájáh já čuávji láá vielgâdeh. Čohčuv riävská molsoškuát tulgijdis ruške maŋa já tälviv tot lii masa ollásávt vielgâd. Orráás čalme paajaabeln lii ruopsis liškepuáimu. Riävská jienâ lii povvâstem, mii kulloo eromâšávt kiihâm ääigi já lode jottáádijn.[2]
Lavdâm já eellimpiirâs[mute | mute käldee]
Riävská iälá maailm taveoosijn Euroopist, Aasiast já Tave-Amerikist.[3] Suomâ riävskánääli lii suulân 65 000–150 000 paarrâd, mut Maadâ-Suomâst tot lii aldasáid lappum. Veikkâ riävská lii päikkilodde, motomin lodeh meid vajâldeh luuvij teikkâ vaarâ joba čuođij kilomeetterij kiäčán.[2]
Lasanem[mute | mute käldee]
Riävská pessee jeegijn já tuodârmeecijn. Niŋálâs mannee táválávt 9–11 manneed já láálá taid 20–27 peivid. Uđâgááh kirdeškyetih 5–15 peeivi ahasâžžân.[2]
Raavâd[mute | mute käldee]
Riävská porá eromâšávt lostâmuorâi já miestui uurbijd, versoid já loostâid, čohčuv meid muorjijd. Uđâgááh poreh elimis aalgâst tuše tiivrijd.[2]
Miäcástem[mute | mute käldee]
Riävská lii rávhuidittum Suomâst Tave-Pohjanmaa maadâpeln. Ärbivuáválâš kárdum ađai riävskápivdo kieláin lii Suomâst loválâš tuše Aanaar, Ucjuuvâ já Iänuduv kieldâin.[4]
Käldeeh[mute | mute käldee]
- ↑ Valkama, Jari: Riävská – Lagopus lagopus Suomen Lajitietokeskus. 2019. Čujottum 30.3.2022. (suomâkielân)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Luontoportti.fi Čujottum 7.4.2021 (suomâkielân)
- ↑ GBIF.org Čujottum 7.4.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ Suomen riistakeskus Čujottum 7.4.2021 (suomâkielân)