Säämi Pride
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Henrik_Olsen_g%C3%A5r_i_S%C3%A1pmi_Pride_parade_%28Foto_Jan_Roger_%C3%98stby_%28Foto_Jan_Roger_%C3%98stby%29_%2818279268731%29.jpg/220px-Henrik_Olsen_g%C3%A5r_i_S%C3%A1pmi_Pride_parade_%28Foto_Jan_Roger_%C3%98stby_%28Foto_Jan_Roger_%C3%98stby%29_%2818279268731%29.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Maxida_M%C3%A4rak%2C_in_concert.jpg/220px-Maxida_M%C3%A4rak%2C_in_concert.jpg)
Säämi Pride (orjâlâškielân Sápmi Pride, maadâsämikielân Saepmie Pride) lii sämmilij pridefestivaal, mii uárnejuvvoo jyehi ive kostnii Säämist ive 2014 rääjist. Festivaal ääigi uárnejuvvojeh el. konserteh, klubi, luvâlduvah, pridepaaraat já pargopáájáh.[1][2] Säämi Pride tárguttâssân lii pajediđ oovdân seksuaal- já suhâpeliucceeblovoi vuoigâdvuođâid, oovtâviärdásâšvuođâ já kulttuur.[3] Ton lasseen festivaal ráhtá fyysilii saje, kost arvetävgisämmiliih pyehtih uápásmuđ eres arvetävgisämmiláid já siämmást sehe leđe sämmiliih já kuullâđ seksuaal- já suhâpeliucceeblohon.
Historjá
[mute | mute käldee]Vuossâmuš festivaal uárnejui roovvâdmáánu 16.–19. peeivij 2014 Kiärunist.[1] Tom ornij Ruotâ peln sämmilâš nuorâiservi Sáminuorra. Festivaal nube peeivi vuáđudui Queer Sámit -servi já Jenni Laiti muštâlij Gállok-mielâčáittusij taiđust.[2][4] Festivaal prideparatân uásálistii 300 olmožid. Lávurduv lijjii prideparaat, Sofia Jannok konsert já klubi.[2][4] Pasepeeivi lijjii el. arvetävgimeesuh.[2]
Čuávuváá ive Säämi Pride lâi vyesimáánu 29.–31. peeivij Kárášjuuvâst.[5] Tom ornij ovdebáá ive vuáđudum Queer Sámit -servi. Taat pridefestivaal lâi vuossâmuš saje, kuus Heidi Lunabba já Ilar Gunilla Perssen rähtim Pivtâspäddi -siärvustaaiđâproojeekt sirdâšui ive 2014 Jeppis Pride maŋa.[5][6] Kárášjuuvâst lijjii pivtâspäädih sehe Prideviäsu já -láávu ulguu- já siskiibeln já meid maaŋgâ saajeest siijdâst.[6][7][8] Tai lasseen pridepaaraat uásálisteeh kuoddii nube pivtâspäädi fáárust čoođâ siijdâ.[7]
Suomâ peln Säämi Pride uárnejui vuossâmuu keerdi ive 2017, ko taat uárnejui Anarist.[9] Lâi tárguttâs orniđ tobbeen jo ive 2016 Säämi Pride, mut tot sirdâšui Kuovdâkiäinun protestin tondiet ko Kuovdâkiäinu servikodderääđi meridij kieldiđ seksuaal- já suhâpeliucceeblovoi vihkâm ton kirhoin.[10][11]
Ive 2020-uv lâi tárguttâs orniđ Säämi Pride Suomâ peln Säämist, tääl Ucjuuvâst, mut koronaviruspandemia tiet pridefestivaal maŋedui ihán 2021.[12] Ive 2021 Säämi Pride Ucjuuvâst uárnejui porgemáánu 5.–8. peeivij.
Festivaaleh
[mute | mute käldee]Ihe | Staatâ | Kieldâ |
---|---|---|
2014 | ![]() |
Kiärun |
2015 | ![]() |
Kárášjuuhâ |
2016 | ![]() |
Kuovdâkiäinu |
2017 | ![]() |
Aanaar |
2018 | ![]() |
Östersund |
2019 | ![]() |
Ruándim |
2020 | ij uárnejum koronaviruspandemia tiet | |
2021 | ![]() |
Ucjuuhâ |
2022 | ![]() |
Juhâmokke |
2023 | ![]() |
Hiättá[13] |
2024 | ![]() |
Bodø[14][15] |
Keejâ meid
[mute | mute käldee]Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Säämi Pride.
- Säämi Pride Facebookist
- Anar Säämi Pride -tábáhtus Anarâš saavah -ohjelmist
- Säämi Pride: oovtâst olmoošvuoigâdvuođâi peeleest Nuorâirääđi siijđoin
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ 1,0 1,1 Lakkala, Aletta: Máilmmi vuosttas eamiálbmogiid Pride-festivála ordnejuvvo Gironis Yle Säämi. 8.9.2014. Čujottum 30.6.2021. (tavesämikielân)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Sápmi Pride álgá Gironis duorastaga - Laiti doallá bargobáji aktivismmas Yle Säämi. 14.10.2014. Čujottum 30.6.2021. (tavesämikielân)
- ↑ Länsman, Kaija: Oanehaččat: Sápmi Pride -Ohcejogas boahtte jagi, ii šatta bággonjuovvan, poastajienasteamis váttisvuođat ja maŋŋebárgga huksenárbevierrobeaivi Čeavetjávrris Yle Säämi. 16.9.2019. Čujottum 30.6.2021. (tavesämikielân)
- ↑ 4,0 4,1 Sofia Jannok kommer till första Sápmi Pride QX.se. 14.10.2014. Čujottum 30.6.2021. (ruotâkielân)
- ↑ 5,0 5,1 Lakkala, Aletta: Máilmmi nubbi Sápmi Pride ordnejuvvo vahkuloahpa Kárášjogas – Mielde earret eará Erland Elias ja Maxida Märak Yle Säämi. 26.5.2015. Čujottum 30.6.2021. (tavesämikielân)
- ↑ 6,0 6,1 Kuhmunen, Merethe: Visar stöd för HBTQ personer med regnbågsfärgade kläder Sameradion & SVT Sápmi. 29.5.2015. Čujottum 4.7.2021. (ruotâkielân)
- ↑ 7,0 7,1 Ivdnás márkan NRK Sápmi. Čujottum 4.7.2021. (tavesämikielân)
- ↑ Larsson, Carl-Gøran, Wilhelmsen, Mattis já Nystad, Berit: Sápmi Pride-deltaker: – I dag vil jeg være ekstra crazy NRK Sápmi. 30.5.2015. Čujottum 4.7.2021. (kirjetárukielân)
- ↑ Lakkala, Aletta já Paltto, Anni-Saara: Sápmi Pride kokoaa saamelaisen sateenkaarikansan Inariin Yle. 11.8.2017. Čujottum 4.7.2021. (suomâkielân)
- ↑ Rasmus, Linnea: Ávvir: Sápmi Pride -doaluid sirdet Anáris Guovdageidnui Yle Säämi. 1.6.2016. Čujottum 30.6.2021. (tavesämikielân)
- ↑ Rasmus, Linnea: Saamelaisten Pride-festivaali siirretään Suomesta Norjaan protestina kirkolle Yle. 1.6.2016. Čujottum 4.7.2021. (suomâkielân)
- ↑ Sápmi Pride maŋiduvvo NRK Sápmi. 26.6.2020. Čujottum 30.6.2021. (tavesämikielân)
- ↑ Suoninen, Inger-Elle: Sápmi Pride ordnejuvvo dán jagi Heahtás Yle Säämi. 8.3.2023. Čujottum 9.3.2023. (tavesämikielân)
- ↑ Sápmi Pride 2024 lágiduvvo Budejjus! Garmeres. 12.3.2024. Čujottum 21.3.2024. (tavesämikielân)
- ↑ Valta, Laura: Sadat juhlivat Arctic Prideä pohjoisessa – Eleonora Alariesto pukeutuu barbiegáktiin Yle. 21.3.2024. Čujottum 21.3.2024. (suomâkielân)