Säämi Pride
_(18279268731).jpg)
Säämi Pride (orjâlâškielân Sápmi Pride, maadâsämikielân Saepmie Pride) lii sämmilij pridefestivaal, mii uárnejuvvoo jyehi ive kostnii Säämist ive 2014 rääjist. Festivaal ääigi uárnejuvvojeh el. konserteh, klubi, luvâlduvah, pridepaaraat já pargopáájáh.[1][2] Säämi Pride tárguttâssân lii pajediđ oovdân seksuaal- já suhâpeliucceeblovoi vuoigâdvuođâid, oovtâviärdásâšvuođâ já kulttuur.[3] Ton lasseen festivaal ráhtá fyysilii saje, kost arvetävgisämmiliih pyehtih uápásmuđ eres arvetävgisämmiláid já siämmást sehe leđe sämmiliih já kuullâđ seksuaal- já suhâpeliucceeblohon.
Historjá[mute | mute käldee]
Vuossâmuš festivaal uárnejui roovvâdmáánu 16.–19. peeivij 2014 Kiärunist.[1] Tom ornij Ruotâ peln sämmilâš nuorâiservi Sáminuorra. Festivaal nube peeivi vuáđudui Queer Sámit -servi já Jenni Laiti muštâlij Gállok-mielâčáittusij taiđust.[2][4] Festivaal prideparatân uásálistii 300 olmožid. Lávurduv lijjii prideparaat, Sofia Jannok konsert já klubi.[2][4] Pasepeeivi lijjii el. arvetävgimeesuh.[2]
Čuávuváá ive Säämi Pride lâi vyesimáánu 29.–31. peeivij Kárášjuuvâst.[5] Tom ornij ovdebáá ive vuáđudum Queer Sámit -servi. Taat pridefestivaal lâi vuossâmuš saje, kuus Heidi Lunabba já Ilar Gunilla Perssen rähtim Pivtâspäddi -siärvustaaiđâproojeekt sirdâšui ive 2014 Jeppis Pride maŋa.[5][6] Kárášjuuvâst lijjii pivtâspäädih sehe Prideviäsu já -láávu ulguu- já siskiibeln já meid maaŋgâ saajeest siijdâst.[6][7][8] Tai lasseen pridepaaraat uásálisteeh kuoddii nube pivtâspäädi fáárust čoođâ siijdâ.[7]
Suomâ peln Säämi Pride uárnejui vuossâmuu keerdi ive 2017, ko taat uárnejui Anarist.[9] Lâi tárguttâs orniđ tobbeen jo ive 2016 Säämi Pride, mut tot sirdâšui Kuovdâkiäinun protestin tondiet ko Kuovdâkiäinu servikodderääđi meridij kieldiđ seksuaal- já suhâpeliucceeblovoi vihkâm ton kirhoin.[10][11]
Ive 2020-uv lâi tárguttâs orniđ Säämi Pride Suomâ peln Säämist, tääl Ucjuuvâst, mut koronaviruspandemia tiet pridefestivaal maŋedui ihán 2021.[12] Ive 2021 Säämi Pride Ucjuuvâst uárnejui porgemáánu 5.–8. peeivij.
Festivaaleh[mute | mute käldee]
| Ive | Sajadâh Säämist | Kieldâ |
|---|---|---|
| 2014 |  Ruotâ peln
|
Kiärun |
| 2015 |  Taažâ peln
|
Kárášjuuhâ |
| 2016 | Taažâ peln
|
Kuovdâkiäinu |
| 2017 |  Suomâ peln
|
Aanaar |
| 2018 | Ruotâ peln
|
Östersund |
| 2019 | Taažâ peln
|
Ruándim |
| 2020 | ij uárnejum koronaviruspandemia tiet | |
| 2021 | Suomâ peln
|
Ucjuuhâ |
| 2022 | Ruotâ peln
|
Juhâmokke |
| 2023 | Suomâ peln
|
Hiättá[13] |
| 2024 | Taažâ peln
|
Bodø[14][15] |
Fáádást eres soojijn[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Säämi Pride.
- Säämi Pride Facebookist
- Anar Säämi Pride -tábáhtus Anarâš saavah -ohjelmist
- Säämi Pride: oovtâst olmoošvuoigâdvuođâi peeleest Nuorâirääđi siijđoin
Käldeeh[mute | mute käldee]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Lakkala, Aletta. Máilmmi vuosttas eamiálbmogiid Pride-festivála ordnejuvvo Gironis. Yle Säämi. 8.9.2014. Čujottum 30.6.2021 (orjâlâškielân)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Sápmi Pride álgá Gironis duorastaga - Laiti doallá bargobáji aktivismmas. Yle Säämi. 14.10.2014. Čujottum 30.6.2021 (orjâlâškielân)
- ↑ 3,0 3,1 Länsman, Kaija. Oanehaččat: Sápmi Pride -Ohcejogas boahtte jagi, ii šatta bággonjuovvan, poastajienasteamis váttisvuođat ja maŋŋebárgga huksenárbevierrobeaivi Čeavetjávrris. Yle Säämi. 16.9.2019. Čujottum 30.6.2021 (orjâlâškielân)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Sofia Jannok kommer till första Sápmi Pride. QX.se. 14.10.2014. Čujottum 30.6.2021 (ruotâkielân)
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Lakkala, Aletta. Máilmmi nubbi Sápmi Pride ordnejuvvo vahkuloahpa Kárášjogas – Mielde earret eará Erland Elias ja Maxida Märak. Yle Säämi. 26.5.2015. Čujottum 30.6.2021 (orjâlâškielân)
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Kuhmunen, Merethe. Visar stöd för HBTQ personer med regnbågsfärgade kläder. Sameradion & SVT Sápmi. 29.5.2015. Čujottum 4.7.2021 (ruotâkielân)
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Ivdnás márkan. NRK Sápmi. Čujottum 4.7.2021 (orjâlâškielân)
- ↑ 8,0 8,1 Larsson, Carl-Gøran, Wilhelmsen, Mattis ja Nystad, Berit. Sápmi Pride-deltaker: – I dag vil jeg være ekstra crazy. NRK Sápmi. 30.5.2015. Čujottum 4.7.2021 (tárukielân)
- ↑ 9,0 9,1 Lakkala, Aletta já Paltto, Anni-Saara. Sápmi Pride kokoaa saamelaisen sateenkaarikansan Inariin. Yle. 11.8.2017. Čujottum 4.7.2021 (suomâkielân)
- ↑ 10,0 10,1 Rasmus, Linnea. Ávvir: Sápmi Pride -doaluid sirdet Anáris Guovdageidnui. Yle Säämi. 1.6.2016. Čujottum 30.6.2021 (orjâlâškielân)
- ↑ 11,0 11,1 Rasmus, Linnea. Saamelaisten Pride-festivaali siirretään Suomesta Norjaan protestina kirkolle. Yle. 1.6.2016. Čujottum 4.7.2021 (suomâkielân)
- ↑ 12,0 12,1 Sápmi Pride maŋiduvvo. NRK Sápmi. 26.6.2020. Čujottum 30.6.2021 (orjâlâškielân)
- ↑ Suoninen, Inger-Elle: Sápmi Pride ordnejuvvo dán jagi Heahtás Yle Säämi. 8.3.2023. Čujottum 9.3.2023. (tavesämikielân)
- ↑ Sápmi Pride 2024 lágiduvvo Budejjus! Garmeres. 12.3.2024. Čujottum 21.3.2024. (tavesämikielân)
- ↑ Valta, Laura: Sadat juhlivat Arctic Prideä pohjoisessa – Eleonora Alariesto pukeutuu barbiegáktiin Yle. 21.3.2024. Čujottum 21.3.2024. (suomâkielân)