Brasilia
| Brasilia littotäsiväldi República Federativa do Brasil (portugalkielân) |
|
|---|---|
 lippu |
 vaakun |
 |
|
| Staatâhäämi | littotäsiväldi |
| President | Luiz Inácio Lula da Silva |
| Väripresident | Luiz Inácio Lula da Silva |
| Uáivikaavpug | Brasília |
| Eres kaavpugeh |
São Paulo, Rio de Janeiro, Salvador |
| Vijđodâh | 8 515 770[1] km² |
| – sisčääci |
0,65 % |
| Ässeeloho (2019) | 210 147 125 |
| – ässeesaahâdvuotâ | 25 ässed/km² |
| – aalmugstuárrum | 0,8 % (2014) |
| Virgáliih kielah | portugalkielâ |
| Vaaluut | Real (BRL) |
| Äigi | UTC−2 - UTC−5 |
| Uánádâs | BR |
| – fiävruin | BR |
| – kirdemmašinijn | PP/PT |
| Jotolâh | uálgispiälásâš |
| Sundenummeer | +55 |
| Internet TLD | .br |
| Motto | "Ordem e Progresso" |
| Aalmuglâšlaavlâ | Hino Nacional Brasileiro |
|
|
|
Brasilia lii staatâ Maadâ-Amerikist. Ton uáivikaavpug lii Brasília.[1]
Eennâmtiätu
[mute | mute käldee]Brasilia vijđodâh lii 8 515 770 km², mast 157 630 km² lii čääci.[1] Vijđoduv mield Brasilia lii maailm 6. stuárráámus staatâ.[1]
Sajadâh já rääjih
[mute | mute käldee]Brasilia lii jiečânâs littotäsiväldi Maadâ-Amerik nuorttâriddoost. Ton ránnjástaatah láá tavveen Venezuela, Guyana, Suriname já Ranska (Ranska Guayana, mii lii Ranska tovnbeln meerâ kuávlu), mäddin Uruguay, maadâviestârist Argentiina, Paraguay já Bolivia, viestârist Peru sehe taveviestârist Kolumbia. Brasiliast staatârääjih láá ohtsis 16 145 km.[1] Kuhemus rääji lii rääji Boliviain, mii lii 3 403 km.[1] Uánihumos rääji vist lii 515 km rääji Surinamein.[1] Brasilia rájášuvá Atlant väldimeerân. Merâriddo lii ohtsis 7 491 km.[1]
| Ránnjástaatâ | Rääji kukkodâh | Kárttá |
|---|---|---|
| Venezuela | 2 137 km | 
|
| Guyana | 1 308 km | |
| Suriname | 515 km | |
| Ranska (Ranska Guayana) | 649 km | |
| Uruguay | 1 050 km | |
| Argentiina | 1 263 km | |
| Paraguay | 1 371 km | |
| Bolivia | 3 403 km | |
| Peru | 2 659 km | |
| Kolumbia | 1 790 km |
Haldâttâh já politiik
[mute | mute käldee]Kuávlulâš jyehim
[mute | mute käldee]
Brasiliast láá 26 uásistaattâd (estado) já uásistaatâi ulguubeln leijee littopirrâdâh, mon uáivikaavpug lii Brasília.
- Uásistaatah
- Littopirrâdâh
Viehâdâh
[mute | mute käldee]Ässeeloho
[mute | mute käldee]Brasiliast ääsih kuđâdin enâmustáá ulmuuh maailmist, paijeel 210 miljovn.
Kielah
[mute | mute käldee]Brasilia váldukielâ lii portugalkielâ, mut enâmist – iänáážin Amazonas kuávlust – sárnojeh masa 300 algâaalmugkiellâd, main stuorrâ uási láá uhkevuálásiih tâi joba vaarâst lappuđ ollásávt. Ovdâmerkkân apurinã aalmugân kuleh suullân 9 500 olmožid, mut eenikielâg sárnooh láá ton juávhust árvuštâlmij mield ucceeb ko kuálmádâs.[2]
Syenimáánust 2023 Amazonas uásistaatâ meridij adeliđ virgálii sajaduv portugalkielâ lasseen meiddei 16 algâaalmugkielân. Ovdeláá virgálii sajaduv finnim tucano, nheengatu já baniua lasseen ovdâmerkkân tagareh kielah ko apurinã, kanamari já waiwai finnejii laavâ syeje.[3]
Kaavpugeh
[mute | mute käldee]Veikkâ Brasilia uáivikaavpug lii Brasília, ton stuárráámus kaavpug lii São Paulo.
Škovlâláid
[mute | mute käldee]- Lasetiäđuh Brasiliast láá siijđoin 49–53 (9. Brasilia – käähvi já karnevaaleh) oppâkirjeest ŠE Amerik.
Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Brasilia.
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ a â b c č d đ e Brazil The World Factbook. Čujottum 14.7.2025. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Benini, Bianca: Brasilia Amazoniasist tääl 17 virgálâžžâd kiellâd anarasaavis.fi. 11.8.2023. Čujottum 11.8.2023.
- ↑ Estado do Amazonas passa a ter 17 línguas oficiais Agência Brasil. 20.7.2023. Čujottum 11.8.2023. (portugalkielân)
| Jiečânâs staatah | .svg) | |
|---|---|---|
| Epijiečânâs kuávluh | ||