Haakon VII
| Haakon VII | |
|---|---|
 Kunâgâs Haakon VII | |
| Taažâ kunâgâs | |
| Väldipaje |
skammâmáánu 18. peeivi 1905 – čohčâmáánu 21. peeivi 1957 |
| Ruvnájááh | kesimáánu 22. peeivi 1906 |
| Oovdeb | Oscar II |
| Čuávvoo | Olav V |
| Šoddâm |
Christian Frederik Carl Georg Valdemar Axel porgemáánu 3. peeivi 1872 Charlottenlund paalaac, Kööbenhaammân, Tanska |
| Jáámmám |
čohčâmáánu 21. peeivi 1957 (85-ihásâžžân) Kunâgâslanne, Oslo, Taažâ |
| Pelikyeimi | Maud |
| Párnááh | Olav V (1903–1991) |
| Suuhâ | Glücksburg |
| Eeči | Frederik VIII |
| Enni | Lovisa |
Haakon VII (š. porgemáánu 3. peeivi 1872 Charlottenlund paalaac, Kööbenhaammân, Tanska – čohčâmáánu 21. peeivi 1957) lâi Taažâ kunâgâs iivij 1905–1957.
Eellim
[mute | mute käldee]Christian Frederik Carl Georg Valdemar Axel šoodâi porgemáánu 3. peeivi 1872 Charlottenlund palacist, Kööbenhamânist, Tanskaast. Sun lâi Tanska priinsâ Frederik VIII já Ruotâ prinses Lovisa nubbe páárnáš.
Näimilitto já páárnáš
[mute | mute käldee]
(Máálám: Laurits Tuxen)
Syeinimáánu 22. peeivi 1896 prinses Maud já Tanska prinssâ Carl naajáin Buckingham Palacest ubâ stuorrâ suuvâ oovdâst. Suoi varrijn heejâi maŋa Kööbenhamânân, tastko prinssâ Carl lâi Tanska kunâgâslij merâvuoimij upseer. Suoi aasáin iänááš Tanskaast ive 1905 räi.
Hejâskeŋkkân Maud eeči adelij sunnui Appleton House ton várás, ete parâkodde puávtáččij aassâđ tobbeen, ko suoi eelijn Eŋlandist. Tobbeen sunnuu áinoo páárnáš, Tanska prinssâ Alexander Edward Christian Frederik, šoodâi syeinimáánu 2. peeivi 1903.[1][2]
Priinsâst kunâgâssân
[mute | mute käldee]Kesimáánu 7. peeivi 1905 Taažâ Stuorrâtigge pieđgij Ruotâ-Taažâ -lito 91 ihheed ton šoddâm maŋa. Euroopist lijjii maŋgâ priinsâ, kiäid Stuorrâtigge kuorâttâlâi Taažâ kunâgâssân, mut loopâst tigge jienâstij Taažâ väldičokkámsaje faallâmist prinssâ Carlân. Tot, ete Maud lâi kunâgâslâš já Ovtâstum kunâgâskode kunâgâs Edward VII nieidâ já ete parâkoddeest lâi jo ruuvnâárbálâš, vaiguttij tige miärádâsân.[3]
Roovvâdmáánust kunâgâs Oscar II kuittâg luovâi Taažâst. Carl ij miettâm tuhhiittiđ tom ovdil ko aalmug uážui jienâstiđ tast, halijdij-uv Taažâ leđe täsiväldi teikkâ monarkia. Aalmugjienâstmist lâi čielgâs, ete Taažâ juáđháččij monarkian, ko 79 % jienâsteijein jienâstii návt. Tast maŋa prinssâ Carl mieđâi kunâgâssân, já te skammâmáánu 18. peeivi 1905 Stuorrâtigge valjij suu jiečânâs Taažâ kunâgâssân.[3] Talle Carl já Alexander finnijn uđđâ noomâid já ubâ peerâ finnij uđđâ tittelijd: Carlist šoodâi kunâgâs Haakon VII, Maudist šoodâi roonnig Maud já Alexanderist šoodâi ruuvnâprinssâ Olav.
Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Haakon VII.
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ Dronnet Maud (1869-1938) www.gonagasviessu.no. Čujottum 4.11.2022. (tavesämikielân)
- ↑ Appleton House www.gonagasviessu.no. Čujottum 5.11.2022. (tavesämikielân)
- ↑ 3,0 3,1 Kjellberg, Anne: Maud Charlotte Mary Victoria. Norsk biografisk leksikon, 29.6.2022. Artikkâl nettiversio. (kirjetárukielân)