Sitruunpešnirihhááš
| Sitruunpešnirihhááš Motacilla citreola (Pallas, 1776) |
|
|---|---|
.jpg) |
|
| Tile | LC (eellimvuáimálâš)[1] |
| Tile Suomâst | EN (tuođâlávt uhkevuálásâš)[2] |
 |
|
 |
|
Tieđâlâš luokittâllâm |
|
| Doomeen | Sellâvááimusliih Eucarya |
| Kodde | Elleekodde Animalia |
| Uáiviráiđu | Savosuonâsiih Chordata |
| Vyeliráiđu | Čielgitávtáliih Vertebrata |
| Luokka | Lodeh Aves |
| Lahko | Varbuslodeh Passeriformes |
| Hiäimu | Pešnirihhááh Motacillidae |
| Suuhâ | Pešnirihhááh Motacilla |
| Šlaajâ | citreola |
Sitruunpešnirihhááš (Motacilla citreola) lii varbusluudij laahkon kullee loddešlaajâ.
Stuárudâh já tobdomeerhah
[mute | mute käldee]Sitruunpešnirihhááš lii 15,5–17 cm kukkosâš lodde, mii tiäddá 15–24 g já sulâstit fiskispešnirihháá.[3] Keessiv orráás uáivi sehe vyelipeeli láá sitruunfiskâdeh, pic vyelipottâ, mii lii vielgâd. Selgi lii tevkisräänis, pic niske já ovdâčielgi, moh láá čapislágáneh. Niŋálâs uáivičokke já nierah láá ränislágáneh, radde já čalmekulmesäärgis láá kuovgisfiskâdeh. Nuorâ sitruunpešnirihháá selgi lii kuovgisräänis, já vyelipeeleest fiskis ivne váilu ollásávt. Ivne peeleest nuorâ sitruunpešnirihhááš sulâstit nuorâ pešnirihháá, čuddust kuittâg váilu tevkis raddekovos. Lode čapis pottâšist láá kubdâ vielgis roobdah. Suájáin láá kyehti kubdâ vielgis sárgá. Sitruunpešnirihháá ruoidah láá tevkisruškâdeh já njune lii čappâd.
Sitruunpešnirihháá jienâ lii korrâ “tsriit”.[3]
Lavdâm já eellimpiirâs
[mute | mute käldee]Sitruunpešnirihhááš lii táválâš lodde eromâšávt Aasiast. Tot pessee Tave-Ruošâst já Siberiast sehe Koskâ-Ruošâst Baltia enâmij maadâoosij räi.[3] Šlaajâ lii leevvânmin viestârkulij já pessee onnáá peeivi Euroop nuorttâoosijn, ovdâmerkkân Puolast.[4] Suomâst sitruunpešnirihhááš lii lamaš pessimšlaaijân 1990-lovo loopâ rääjist. Suomâ pessimnääli lii áárvu mield 5–30 paarrâd.[3]
Sitruunpešnirihhááš tálvástâl Maadânuorttii-Aasiast, härvinubbooht Arabia njargâenâmist.[4] Lodde lii peivivärrejeijee. Šlaajâ härvinâšvuođâ tiet ton varriimist Suomâst iä lah ennuv tiäđuh. Sitruunpešnirihhááš lii oinum Suomâst cuáŋuimáánu loopâst roovvâd-skammâmáánu räi.[3]
Lasanem
[mute | mute käldee]Sitruunpešnirihhááš ráhtá piervâlis koške vaddâsijn. Niŋálâs mannee vyesi-kesimáánust 4–7 manneed. Sehe ores já niŋálâs läälliv taid 14–15 peivid. Uđâgááh vyelgih piervâlist 12–15 peeivi ahasâžžân.[3]
Raavâd
[mute | mute käldee]Pešnirihhááš porá čielgimielgâsttemijd.[3]
Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Sitruunpešnirihhááš.
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ IUCN Red List Čujottum 06.09.2022 (eŋgâlâskielân)
- ↑ Valkama, Jari: Sitruunpešnirihhááš – Motacilla citreola Suomen Lajitietokeskus. 2019. Čujottum 6.9.2022. (suomâkielân)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Sitruunavästäräkki, Motacilla citreola - Linnut - LuontoPortti luontoportti.com. Čujottum 6.9.2022.
- ↑ 4,0 4,1 Birds-online.ch - Vogelarten - Singvögel - Zitronenstelze www.birds-online.ch. Čujottum 6.9.2022.