Njuškii siskáldâsân

Balaton

Wikipedia:st
Balaton
Staatâ Uŋgar
Čäsuáivi alodâh 104 m
Vijđodâh 598 km²
Čäcirääji 235 km
Stuárráámus kieŋŋâlvuotâ 11 m
Koskâkieŋŋâlvuotâ 3,25 m
Saijaasvuotâ 1,8 km³
Kulgâmvijđodâh 5 181 km²
Juvvâdâh Sió

Balaton lii jävri Viestâr-Uŋgarist. Ton stuáruduv tiet Balaton-jävri kočoduvvoo meid “Uŋgar meerrân”.[1][2]

Eennâmtiätu

[mute | mute käldee]

Balaton lii Uŋgar já ubâ Koskâ-Euroop stuárráámus jävri. Jäävri kukkodâh lii 77 kilomeetterid já kobdodâh enâmustáá 14 kilomeetterid. Ton vijđodâh lii 598 km². Balaton-jäävri stuárráámus kieŋŋâlvuotâ lii 11 meetterid[3] já koskâkieŋŋâlvuotâ 3,25 meetter.

Balaton-jävri lii pivnohis mađhâšem- já luámusaje. Ton maadâriddo lii täässiv já cuávis, taveriddoost vuod láá väärih. Taverido eennâm lii vulkaanlâš, já tot lii onnáá peeivi tehálâš viinikuávlu.[3]

Balaton čääsi liegâsvuotâ puáhtá leđe joba 30 cekkid keessiv, jäävri uccâ kieŋŋâlvuođâ tiet.[4] Siämmáá suujâst jävri jiäŋu älkkeht tälviv, já jieŋâ asodâh puáhtá leđe talle 20 senttimeetterid.[3]

Historjá

[mute | mute käldee]

Balaton-jäävri ääldis lii nuorâ: tot šoodâi vuálá miljovn ihheed tassaaš. Algâaalgâst kuávlust lijjii vittâ ucceeb jäävri, main šoodâi maŋeláá ohtâ stuorrâ jävri.[3]

Kyeleh

[mute | mute käldee]

Balaton-jäävrist eelih paijeel 30 kyelišlaaijâd. Táválumos kyelišlaajah láá siergipuško.[4]

Käldeeh

[mute | mute käldee]
  1. Balaton, a magyar tenger - Online útikalauz www.nyaralo24.hu. Čujottum 27.7.2022.
  2. „A magyar tenger” | Pannon Enciklopédia | Kézikönyvtár www.arcanum.com. Čujottum 27.7.2022.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Lake Balaton | lake, Hungary | Britannica www.britannica.com. Čujottum 27.7.2022. (eŋgâlâskielân)
  4. 4,0 4,1 15.1.2020: Balaton - "Unkarin meri" Suomi – Unkari Seura. 15.1.2020. Čujottum 27.7.2022. (suomâkielân)