Vyevdirástágâš
| Vyevdirástágâš Turdus viscivorus (Linnaeus, 1758) |
|
|---|---|
 |
|
| Tile | LC (eellimvuáimálâš)[1] |
| Tile Suomâst | LC (eellimvuáimálâš)[2] |
 |
|
Tieđâlâš luokittâllâm |
|
| Doomeen | Sellâvááimusliih Eucarya |
| Kodde | Elleekodde Animalia |
| Uáiviráiđu | Savosuonâsiih Chordata |
| Vyeliráiđu | Čielgitávtáliih Vertebrata |
| Luokka | Lodeh Aves |
| Lahko | Varbuslodeh Passeriformes |
| Hiäimu | Rástágááh Turdidae |
| Suuhâ | Turdus |
| Šlaajâ | viscivorus |
Vyevdirástágâš (Turdus viscivorus) lii varbusluudij laahkon kullee loddešlaajâ. Tot lii Suomâ stuárráámus rástágâš.
Stuárudâh já tobdomeerhah[mute | mute käldee]
Vyevdirástágâš lii 26–29 cm kukkosâš lodde, mii tiäddá 100–126 g.[3] Ton selgi lii ränisruškâd já čuávji vielgâd. Čuávjist láá jurbâ čapis tiälhuh. Käŋŋirpuuzah láá vielgâdeh já kuhes pottâšist láá vielgis čievah. Vyevdirástágâš sulâstit ivnijdis peeleest laavlârástágáá, mut vyevdirástágâš lii stuárráb, čapisrástágáá matsâš.
Vyevdirástágáá lavlum sulâstit čapisrástágáá lavlum, mut tot lii jotelub já uánihub.
Vyevdirástágâš lii viehâ ärgis lodde.[4]
Lavdâm já eellimpiirâs[mute | mute käldee]
Vyevdirástágâš iälá masa ubâ Euroopist, Viestâr-Siberiast já Anatoliast sehe pááihui Koskâ-Aasiast já Himalaja viestâroosijn.
Šlaajâ pessee kuácceevuovdijn Maadâ-Suomâst Laapi räi. Suomâ pessimnääli lii áárvu mield 130 000–200 000 paarrâd.[3]
Vyevdirástágâš tálvástâl Koskâ- já Viestâr-Euroopist. Lodde lii sehe peivi- já ijjâvärrejeijee. Čohčâvarrim lii čohčâ-roovvâdmáánust iänáážin iho já kiđđâvarrim cuáŋui-vyesimáánust iänáážin peiviv.
Lasanem[mute | mute käldee]
Vyevdirástágáá piervâl lii muorâst 0,5–10 m aloduvvâst. Piervâl lii rahtum oovsijn, jievjâmin já jáhálijn. Niŋálâs mannee cuáŋui-vyesimáánust 3–5 mane já láálá taid 13–15 peivid. Uđâgááh vyelgih piervâlist 12–16 peeivi ahasâžžân.[3] Sehe ores já niŋálâs piemmâv uđâgáid ton räi, ko toh láá 24–30 peeivi ahasiih.[4] Motomin vyevdirástágâš ráhtá nube mááná kesi-syeinimáánust.
Raavâd[mute | mute käldee]
Vyevdirástágâš porá čielgimielgâsttemijd, muorjijd já siemânijd.
Käldeeh[mute | mute käldee]
 |
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Vyevdirástágâš. |
- ↑ IUCN Red List Čujottum 05.08.2022 (eŋgâlâskielân)
- ↑ Valkama, Jari: Vyevdirástágâš – Turdus viscivorus Suomen Lajitietokeskus. 2019. Čujottum 5.8.2022. (suomâkielân)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Kulorastas, Turdus viscivorus - Linnut - LuontoPortti luontoportti.com. Čujottum 5.8.2022.
- ↑ 4,0 4,1 Koskimies, Pertti: Suomen lintuopas, s. 197. 4. riäntus. WSOY, 2018.