Uccâvarbusâš
| Uccâvarbusâš Passer montanus (Linnaeus, 1758) |
|
|---|---|
.jpg) |
|
| Tile | LC (eellimvuáimálâš)[1] |
| Tile Suomâst | LC (eellimvuáimálâš)[2] |
 |
|
Tieđâlâš luokittâllâm |
|
| Doomeen | Sellâvááimusliih Eucarya |
| Kodde | Elleekodde Animalia |
| Uáiviráiđu | Savosuonâsiih Chordata |
| Vyeliráiđu | Čielgitávtáliih Vertebrata |
| Luokka | Lodeh Aves |
| Lahko | Varbuslodeh Passeriformes |
| Hiäimu | Varbusiih Passeridae |
| Suuhâ | Varbusiih Passer |
| Šlaajâ | montanus |
Uccâvarbusâš (Passer montanus) lii varbusluudij laahkon kullee loddešlaajâ.
Stuárudâh já tobdomeerhah[mute | mute käldee]
Uccâvarbusâš sulâstit ennuv varbusii, mut lii ucceeb ko tot. Uccâvarbusâš lii 12,5–14 cm kukke já tiäddá 22–24 g. Ton uáivičokke lii ruškâd, já vielgis nierâst lii čapis tiälkku. Selgipeeli lii ruškâd já čapiskirjáá, já čuávji lii ränisvielgâd. Ores já niŋálâs láá siämmáá ivnásiih. Uccâvarbusâš sáttá ruossâlistuđ varbusijn.[3]
Lavdâm já eellimpiirâs[mute | mute käldee]
Uccâvarbusâš lii päikkilodde, mii lii levânâm vijđáht Suomâ aassâmkuávdáid já táálunkuávlun. Ton nääli lii lasanâm maaŋgâkiärdásávt 1990-lovo rääjist, já tot lii tääl maaŋgâ saajeest jo almolub lodde ko varbusâš. Suomâ pessimnääli lii áárvu mield 140 000–200 000 paarrâd.[3]
Lasanem[mute | mute käldee]
Uccâvarbusâš pessee táválávt vuovdâin já rakânâsâi vuáguin. Tot mannee cuáŋui-vyesimáánust 4–8 manneed, maid niŋálâs já ores kuohtuuh läälliv 11–14 peivid. Uđâgááh vyelgih piervâlist 13–17 peeivi ahasâžžân. Uccâvarbusâš mannee távjá nube piäsáduv kesi-syeinimáánust já motomin kuálmád syeini-porgemáánust.[3]
Raavâd[mute | mute käldee]
Uccâvarbusâš porá siemânijd já čielgitävtittes elleid.[3]
Fáádást eres soojijn[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Uccâvarbusâš.
Käldeeh[mute | mute käldee]
- ↑ BirdLife International: Passer montanus IUCN Red List of Threatened Species. Čujottum 1.12.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Valkama, Jari: Pikkuvarpunen – Passer montanus Suomen Lajitietokeskus. 2019. Čujottum 1.12.2022. (suomâkielân)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Pikkuvarpunen Luontoportti. Čujottum 1.12.2022. (suomâkielân)