Lumparland kirkko
| Lumparland kirkko Lumparlands kyrka |
|
|---|---|
 Lumparland kirkko ive 2017 |
|
|
Koordinaateh: |
|
| Staatâ |
 Suomâ |
| Eennâmkodde | Åland |
| Kieldâ | Lumparland |
| Kirkkokodde | Suomâ evaŋgellâš-luterilâš kirkko |
| Pispekodde | Porvoo pispekodde |
| Ruávástkodde | Åland ruávástkodde |
| Servikodde | Lemland–Lumparland servikodde |
| Huksejum | 1728 |
| Materiaal | muorâ |
Lumparland kirkko (ruotâkielân Lumparlands kyrka) teikkâ motomin Pase Andreas kirkko (ruotâkielân S:t Andreas kyrka)[1] lii ive 1728 huksejum kuheskirkko luáhá alne Klemetsby siijdâst, Lumparlandist, Ålandist. Kirkko lii pasottum Pase Andreasân.[2] Tot lii puárásumos Åland kuulmâ muorâkirhoost.[3][4]
Lumparland kirkko kulá Lemland–Lumparland servikoodán, mii kulá Porvoo pispekoddeest leijee Åland ruávástkoodán.
Historjá
[mute | mute käldee]
Vuossâmuš kirkko
[mute | mute käldee]Vuossâmuš mainâšume oskolduvlii huksiittâsâst Klemetsby siijdâst lii ivveest 1544, kuás Ruotâ kunâgâs Gustav Vasa tuálvui kappel kiälu Kastelholm laanan ušom mäliskiällun.[4] Kappel mainâšui uđđâsist ive 1637. Tallaa käldee mield kappel lâi lahtâ nijttoost, já tot lâi aaibâs tievâ kaaicâin.[5] Ton lasseen kappel káttu lâi kuocâgâm, álttár lâi meendu vyeligâš já kappelist vááilui veikkâ mii.[5]
Kappel lâi Kapellviken-nommâsii luovtâ aldasijn, já eresnáál ko tááláš kirkko tot ij lamaš luáhá alne.
Huksiittâs
[mute | mute käldee]Lumparland kirkko lii rahtum hirssâkeerdijn vyeligis keđgijyelgi oolâ. Sehe ulguu- já siskiibeln kirho hiirsâi alne láá vielgâdin máálájum ciägulyevdih káátu räi. Kirkko lâi ruopsâd ive 1870 räi, kuás tot máálájui fiskâdin. Tastmaŋa ive 1896 kirkko máálájui vielgâdin.
Kirkkotupe
[mute | mute käldee]Kiirkon čäähih siämmáá ääigi suulân 140 olmožid.[6] Tuuveest láá kuovgisruánáá já ruopsis peeŋkah já särnistovli.
Álttártavlu
[mute | mute käldee]Kirhoost lii álttártavlu, mon máálái ive 1887 syemmilâš taaiđâmáálár Victor Westerholm.
Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Lumparland kirkko.
- Lumparland kirkko (Huksimärbiregister) Kulttuurpirrâs palvâlus kyppi.fi. Museovirgádâh. (suomâkielân)
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ S:t Andreas kyrka i Lumparland står för veckans gudstjänst i Yle Vega svenska.yle.fi. 11.3.2019. Čujottum 21.7.2024. (ruotâkielân)
- ↑ Lumparland kirkko (Huksimärbiregister) Kulttuurpirrâs palvâlus kyppi.fi. Museovirgádâh. (suomâkielân)
- ↑ Sevärdheter – Kyrkan Lumparland kieldâ. Čujottum 21.7.2024. (ruotâkielân)
- ↑ 4,0 4,1 S:t Andreas – Lumparlands kyrka Lemland-Lumparland servikodde. Čujottum 21.7.2024. (ruotâkielân)
- ↑ 5,0 5,1 Ringbom, Åsa: Lumparlands kyrka kyrkor.ax. 2012. Čujottum 22.7.2024. (ruotâkielân)
- ↑ Markku Haapio, Laura Luostarinen: Suomen kirkot ja kirkkotaide 2, s. 194. Lieto: Etelä-Suomen Kustannus Oy, 1980. ISBN 951-9064-28-1. (suomâkielân)