Njuškii siskáldâsân

Inga Juuso

Wikipedia:st
Inga Juuso
Iŋgá Juuso
Biera Iŋgá
Persovntiäđuh
Šoddâm roovvâdmáánu 5. peeivi 1945[1]
Šoddâmsaje Juhâmokke, Ruotâ[1]
Jáámmám porgemáánu 23. peeivi 2014 (68-ihásâžžân)[2]
Hammerfest, Taažâ[2]
Aalmugjeessânvuotâ Taažâ
Musikkár
Artistnommâ Inga Juuso
Lávlumkielah orjâlâškielâ
Čuojânâsah jienâ
Palhâšumeh
ei.
* Áillohaš-muusikpalhâšume (1998)[3]
* Spellemann-palhâšume (2011)
Peerâ
Vaanhimeh Per Persen Pentha (1924–1945)[4]
Inger Marie Andersdatter Juuso (1923–1978)[5]

Inga Juuso (orjâlâškielân Biera Iŋgá); š. roovvâdmáánu 5. peeivi 1945, Juhâmokke, Ruotâporgemáánu 23. peeivi 2014 Hammerfest, Taažâ) lâi tavesämmilâš toimâtteijee, kulttuurpargee, čaittâleijee já jyeigee.[1][2][6]

Eellim já škovlim

[mute | mute käldee]

Inga Juuso šoodâi roovvâdmáánu 5. peeivi 1945 Juhâmohheest, Ruotâst, kuus suu vaanhimeh láin varrim nube maailmsuáđi ääigi.[7] Suu eeči lâi Per Persen Pentha (1924–1945)[4], já suu enni lâi Inger Marie Andersdatter Juuso (1923–1978).[5] Juuso eeči jaamij tuše muáddi oho nieidâs šoddâm maŋa.[4][8]

Mottoom muddoost peerâ maacâi Finnmarkân, já Juuso rávásmij Altast Taažâ peln.[9] Tobbeen suu enni naajâi Mathis Andersen Sarain, já sunnui šoddii kulmâ párnáá: Anders, Berit já Morten.[10]

Juuso pärnivuođâ ääigi Taažâst lâi vala korrâ assimilaatiopolitiik. Talle juoigâm lâi kieldum, já kirho mielâst tot lâi suddo. Mut Juuso enni laavij juoigâđ kuárudijnis, já te Juuso-uv oopâi juoigâđ jo párnážin.[11] Tágárij aašij keežild Juuso äŋgirušâi sämikielâ já -kulttuur oovdân ubâ elimis ääigi.[9]

1970-lovvoost Juuso varrij Oslon luuhâđ journalism, já sust šoodâi vuossâmuš sämmilâš nissoon, kiäst lâi ollâopâttâhtutkos journalismist.

Karrieer

[mute | mute käldee]

Sun poorgâi nubálov ihheed NRK Sámi Radiost.[12] Ive 1989 sun meridij kyeđđiđ journalism, vâi sun puávtáččij vuáijuđ muusikân já teatterân.

Palhâšumeh já tubdâstâsah

[mute | mute käldee]

Diskografia

[mute | mute käldee]

Jieijâs skiäruh

[mute | mute käldee]

Bárut-juávhust

[mute | mute käldee]

Juusk-juávhust

[mute | mute käldee]

Nurâldâhskiäruh

[mute | mute käldee]

Juusost lii meid pittá čuávuváá nurâldâhskiärust:

Eres skiäruh

[mute | mute käldee]

Filmografia

[mute | mute käldee]
  • 2003Bázo
  • 2004Májjá ja Sujujujjá
  • 2008Kautokeino-opprøret
  • 2014Jojk - Juoigan

Televisiost

[mute | mute käldee]

Käldeeh

[mute | mute käldee]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Lind, Roy Alexander: Inga eallá viidásit!. Ávvir, 17.11.2021, 14. ihekerdi, nr 217, s. 8–9. Artikkâl nettiversio Čujottum 7.3.2024. (tavesämikielân)
  2. 2,0 2,1 2,2 Person: Inga Juuso Digital arkivet. Čujottum 9.3.2024. (kirjetárukielân)
  3. 3,0 3,1 Hætta, Wenche Marie: Hvem-Hva-Når om Sámi Grand Prix - 2018 NRK Sápmi. 29.3.2007. Čujottum 7.3.2024. (tárukielân)(tavesämikielân)
  4. 4,0 4,1 4,2 Per Persen Pentha geni.com. Čujottum 7.3.2024. (eŋgâlâskielân)
  5. 5,0 5,1 Inger Marie Andersdatter Juuso geni.com. Čujottum 7.3.2024. (eŋgâlâskielân)
  6. Aikio, Jouni: Juoigi ja neavttár Ingá Juuso lea jápmán Yle Säämi. 25.8.2014. Čujottum 7.3.2024. (tavesämikielân)
  7. Hætta, Berit Marit já Gustavsen, John: Nekrolog: Inga Juuso Aftenposten. 3.9.2014. Čujottum 9.3.2024. (kirjetárukielân)
  8. Person: Per Persen Pentha Digital arkivet. Čujottum 9.3.2024. (kirjetárukielân)
  9. 9,0 9,1 Bitustøyl, Kjell: Inga Juuso SNL. Čujottum 9.3.2024. (uđđâtárukielân)
  10. Inger Marie Andersdatter Juuso Geneatnet. Čujottum 9.3.2024. (eŋgâlâskielân)
  11. Ballovara, Mette: Her lever håpet om joiken videre NRK Sápmi. 10.12.2016. Čujottum 9.3.2024. (kirjetárukielân)
  12. Hætta, Wenche Marie: Ovddeš journalistta, dálá juoigi guossin Luo-Mus Máilmmis NRK Sápmi. 28.4.2008. Čujottum 9.3.2024. (tavesämikielân)
  13. Ravddas ravdii ovttas.no. 11.9.2012. Čujottum 7.3.2024. (tavesämikielân)
  14. Váimmu Ivnni ovttas.no. 14.5.2012. Čujottum 7.3.2024. (tavesämikielân)
  15. Juoigandronnet NRK Sápmi. 3.4.2008. Čujottum 8.3.2024. (tavesämikielân)
  16. Bárut - Inga Juuso – Bálggis Discogs. Čujottum 7.3.2024. (eŋgâlâskielân)
  17. Juusk – Juusk Discogs. Čujottum 7.3.2024. (eŋgâlâskielân)
  18. Skáidi – Where The Rivers Meet Discogs. Čujottum 7.3.2024. (eŋgâlâskielân)
  19. Skáidegeahči ovttas.no. 20.11.2014. Čujottum 7.3.2024. (tavesämikielân)
  20. Čalbmeliiba – Frozen Moments / Inga Juuso, Johan Sara jr, Rogelio De Badajoz Duran, Erik Steen, Jai Shankar Sahajpal DAT. Čujottum 7.3.2024. (kirjetárukielân)