Ruánáápiäippáin

Wikipedia:st
Ruánáápiäippáin
Chloris chloris
(Linnaeus, 1758)
Tile LC (eellimvuáimálâš)[1]
Tile Suomâst EN (uhkevuálásâš)[2]
Tieđâlâš luokittâllâm
Doomeen Sellâvááimusliih Eucarya
Kodde Elleekodde Animalia
Uáiviráiđu Savosuonâsiih Chordata
Vyeliráiđu Čielgitávtáliih Vertebrata
Luokka Lodeh Aves
Lahko Varbuslodeh Passeriformes
Hiäimu Piäippáineh Fringillidae
Suuhâ Ruánáápiäippáineh Chloris
Šlaajâ chloris
Cuculus canorus bangsi + Carduelis chloris

Ruánáápiäippáin lii piäippáinij hiäimun kullee varbuslodde.

Stuárudâh já tobdomeerhah[mute | mute käldee]

Ruánáápiäippáin lii 14–16 cm kukke já tiäddá 25–35 g. Pyeremuuh tobdomeerhah láá fiskis sárgáh suájáin já pottâšist. Kossâ njune lii kuovgisruopsâd. Ores lii ruánáá já ton sárgáh láá šerisfiskâdeh. Niŋálâs lii ránásub ko ores já ton sárgáh láá kuovgâduboh.[3]

Lavdâm já eellimpiirâs[mute | mute käldee]

Ruánáápiäippáin iälá masa ubâ Euroopist já meiddei Tave-AfrikAldanuortâ kuávluin.[4] Suomâst tot pessee masa ubâ enâmist, eromâšávt kulttuurpirrâsijn. Suomâ pessimnääli lii áárvu mield 170 000–400 000 ohtâgâssâd.[3] Ruánáápiäippáin lii kuittâg uhkevuálásâš Suomâst tondiet, ko ton nääli lii uccánâm Trichomonas gallinae -algâellee tovâttem taavdâ tiet.[5] Ruánáápiäippáin tálvástâl Uárji-Euroopist, mut uási luudijn pääcih pessiđ Suomân. Čohčâvarrim lii čohčâ-roovvâdmáánust já kiđđâvarrim njuhčâ-cuáŋuimáánust.[3]

Lasanem[mute | mute käldee]

Ruánáápiäippáin piervâld muorân teikkâ miestui. Niŋálâs mannee njuhčâ-cuáŋuimáánust 3–7 manneed já láálá taid 13–14 peivid. Uđâgááh vyelgih piervâlist 18 peeivi ahasâžžân. Ruánáápiäippáin sáttá monniđ joba kulmâ piäsáduv keessiv.[3]

Raavâd[mute | mute käldee]

Ruánáápiäippáin porá raasij siemânijd já iälá távjá loddeluovdijn. Keessiv uđâgááh poreh meiddei tiivrijd.[3]

Käldeeh[mute | mute käldee]

  1. IUCN Red List Čujottum 27.6.2021 (eŋgâlâskielân)
  2. BirdLife Suomi Čujottum 27.6.2021 (suomâkielân)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Luontoportti.fi (suomâkielân)
  4. Suomen lintuatlas (suomâkielân)
  5. Suomen lintujen uhanalaisuus (suomâkielân)