Katharine Hepburn
| Katharine Hepburn | |
|---|---|
| |
| Persovntiäđuh | |
| Šoddâm | vyesimáánu 12. peeivi 1907 |
| Hartford, Connecticut, Ovtâstum staatah | |
| Jáámmám | kesimáánu 29. peeivi 2003 (96-ihásâžžân) |
| Karrieer | |
| Aktiivlâžžân | 1928–1994 |
| Lasetiäđuh | |
| Nommâčáálus | 
|
| IMDb-sijđo | IMDb |
Katharine Houghton Hepburn (12. vyesimáánu 1907 Hartford, Connecticut – 29. kesimáánu 2003 Old Saybrook, Connecticut) lâi ameriklâš čaittâleijee, kii čaittâlij ovdâmerkkân elleekuuvijn The African Queen (1951), Guess Who's Coming to Dinner (1967) já On Golden Pond (1981).[1] Paijeel kutlov ihheed pištám karrieeris äigin sun vuoitij ohtsis nelji pyeremuu nissoonuáiviroolâ Oscar-palhâšume.[2] Ive 1999 American Film Institute nomâttij suu ihečyeđe merhâšitteemus nissoončaittâleijen.[3]
Eellim
[mute | mute käldee]Katharine Houghton Hepburn šoodâi ive 1907 Hartfordist, Connecticutist ávusmielâlii perrui. Suu eeči lâi tuáhtár Thomas Norval Hepburn, kii irâttij máttááttiđ aalmugân seksitaavdâin, já enni Katharine Martha Houghton lâi suffraget aktivist. Vaanhimeh movtijditijn Hepburn pärnivuođâ rääjist hárjuttiđ suu fiätu, sárnuđ tuše tuotâvuođâ já leđe ain šiev iälšust.[4] Perruu eellim muttui traagisávt ive 1921, ko Hepburn stuorrâviljâ horcâstij jieijâs já nuorâ Hepburn kaavnâi jaamâ stuorrâviiljâs hiäŋgáámin viiljâ viste káátust. Feerim keežild Hepburn kiäsádâđâi maaŋgâ ihán ulmuin suu pirrâsist.[2]
Hepburn vaazij škoovlâ Bryn Mawr Collegest, kost sun valmâštui ive 1928. Siämmáá ive sun lavkkij lyeve oolâ jieijâs Broadway debyytân čaitâlmist Night Hostess.
Maŋeláá elimistis Hepburn puosâi Parkinson taavdân. Hepburn jaamij päihistis Old Saybrookist kesimáánu 29. peeivi ive 2003 96-ihásâžžân.[5]
Karrieer
[mute | mute käldee]Hepburn algâttij suu čaittâlemkarrieer ive 1928 New Yorkist sehe Broadwayst já meid eres teatterijn. Ive 1932 sun čaittâlij vuosmuu miänástusroolâs Broadwayst čaitâlmist The Warrior’s Husband, mon maŋa sun puávdejui Hollywoodân. Tobbeen sun finnij roolâ George Cukor elleekooveest A Bill of Divorcement (1932), mast šoodâi piivnoh, já RKO Pictures faalâi Hepburnân kuhesáigásii sopâmuš studio elleekuuvijn čaittâlmân. Jo čuávuváá ive Hepburn vuoitij vuosmuu suu neelji Oscar-palhâšuumeest rolâstis elleekooveest Morning Glory (1933). Sun čaittâlij meid Jo Louisa May Alcott roomaan vuáđuld heiviittum elleekooveest Little Women (1933).
Aalgâ miänástus maŋa Hepburn čaittâlij elleekuuvijn, moh iä lamaš nuuvt pivnoheh. Tot, oovtâst Hepburn noonâ persovnlâšvuođáin, tovâttij studio uáiniđ suu hyenes lukkon sii elleekuuvijd já Hepburn jooskâi sopâmušâs RKO:in. Nuuvtpa ive 1938 sun maacâi Broadway luovij oolâ Philip Barry čaaitâlmân The Philadelphia Story. Čaaitâlm lâi uáli jo piivnoh, já Hepburn oostij toos elleekovevuoigâdvuođâid Howard Hughes iššijn. Nuuvt Hepburnist lâi eenâb taiđâlâš máhđulâšvuođah vaiguttiđ elleekován. Sun peesâi oppeet porgâđ stivrejeijee George Cukoráin, já valjij suu vyestičaittâleijen Cary Grant já Jimmy Stewart.[6] Meid elleekooveest šoodâi miänástus, já tot vuoitij Oscar-palhâšume sehe pyeremuu almaiuáiviroolâst (Stewart) já pyeremuu kietâčallust (Donald Ogden Stewart). Toos lasseen tot lâi iävtukkâssân val neelji kategoriast: pyeremus elleekove, pyeremus nissoonuáiviroolâ, pyeremus nissoonuálgiroolâ já pyeremus stivrejeijee.[7] Elleekove peht Hepburn lâi oppeet piivnoh Hollywoodist.
Nubbe stuorrâ nubástus Hepburn karrieerist tábáhtui, ko sun teeivâi čaittâleijee Spencer Tracy. Oovtâst suoi čaittâláin maaŋgâin parâkoddedraamain, main šoddii klassikkoh.[5] Suoi láin ovdâmerkkân Cukor stivrim elleekuuvijn Adam’s Rib (1949) já Pat and Mike (1952) sehe elleekooveest Guess Who's Coming to Dinner (1967), mast Hepburn vuoitij nube Oscar-palhâšuumees.[4]
Hepburn lâi karrieeris ääigi ohtsis 12 kerdid iävtukkâssân vyeittiđ Oscar, mii lâi ulâttâs ive 2003 räi, kuás Meryl Streep moonâi suu lappâd.[4] Hollywood elleekuuvij lasseen Hepburn joođhij čaittâlem meid teatterist, já lâi ovdâmerkkân nommâroolâst ive 1969 Broadway-musikaalist Coco, mii muštâlij Coco Chanel elimist. Puácuvuođâst huolâhánnáá Hepburn kuhes karrieer čaittâleijen jotkui 1990-lovo pelimudo räi. Majemuš elleekove, mast sun čaittâlij, lâi Love Affair ive 1994.
Väljejum filmografia
[mute | mute käldee]
|
|
Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Katharine Hepburn.
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ Katharine Hepburn IMDb. Čujottum 9.4.2022.
- ↑ 2,0 2,1 Biography com Editors: Katharine Hepburn Biography. Čujottum 9.4.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ AFI’s 100 YEARS…100 STARS American Film Institute. Čujottum 10.4.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Katharine Hepburn | Biography, Movies, Spencer Tracy, & Facts | Britannica www.britannica.com. Čujottum 9.4.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ 5,0 5,1 Katharine Hepburn kuollut mtvuutiset.fi. 30.6.2003. Čujottum 9.4.2022. (suomâkielân)
- ↑ Gregory Wakeman: The Philadelphia Story: How an 80-year-old comedy resonates www.bbc.com. Čujottum 22.4.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ The Philadelphia Story - Awards IMDb. Čujottum 22.4.2022.