Edgar Allan Poe
| Edgar Allan Poe | |
|---|---|
| |
| Šoddâm | 19. uđđâivemáánu 1809 Boston, Massachusetts, Ovtâstum staatah |
| Jáámmám | 7. roovvâdmáánu 1849 (40-ihásâš) Baltimore, Maryland, Ovtâstum staatah |
| Hävdi | Westminster Church, Baltimore |
| Pargo | |
| Áámmát | čällee, tivtâsteijee, kirjálâšvuođâ kritikkár |
| Noomah | Edgar Allan Poe |
| Kirjálâšvuođâ šlaajâ | kauhukirjálâšvuotâ, syelipooliskirjálâšvuotâ |
| Kielâ | eŋgâlâskielâ |
| Peerâ | |
| Vanhimeh | David Poe nuorâb Elizabeth Arnold Poe |
| Pelikyeimi | Virginia Eliza Clemm Poe (vihkâm 1836; jaamij 1847) |
| Lasetiäđuh | |
| Nommâčáálus | 
|
Edgar Allan Poe (19. uđđâivemáánu 1809 Boston, Massachusetts, Ovtâstum staatah – 7. roovvâdmáánu 1849 Baltimore, Maryland, Ovtâstum staatah) lâi ovtâstumstaatâlâš čällee, tivtâsteijee já kirjálâšvuođâ kritikkár, kii lii ohtâ ameriklâš romantiik tehálumosijn noomâin. Suu tobdeh pyeremustáá suu makaaberij já mysteerlij tiivtâi já novellij peht.[1]
Eellim[mute | mute käldee]
Edgar Allan Poe šoodâi ive 1809 Bostonist, Massachusettsist eŋlandlâš Elizabeth "Eliza" Arnold Poen já baltimorelâš David Poe Jr.ân, kiäh kuohtuuh láin čaittâleijeeh. Sust lâi ohtâ stuorrâ viljâ, Henry, já ucc’uábbi Rosalie. Poe enni Eliza jaamij tuberkuloosân ive 1811, já ko eeči lâi kuáđđám perruu jo tolebáá, te paccii párnááh uárbisin. Sij pajasšoddii sierâ perruin. Poe varrij richmondlâš kävppialmai John Allan já suu káálgu Frances luus. Sunnust iä lamaš jieijâs párnááh, já suoi valdijn Poe perruu uássin, mutâ iävá kuássin virgálávt adoptistám suu.[2]
Ive 1826 17-ihásâš Poe varrij Charlottesvillen, kost sun algâttij uápuidis Virginia ollâopâttuvvâst. Poe piergij pyereest uápuinis, mutâ ij puáhtám mäksiđ ihemáávsuid já sunjin šoodâi stuorrâ velgi uhkespellâm tet.[3]
Käldeeh[mute | mute käldee]
- ↑ Edgar Allan Poe Britannica (eŋgâlâskielân)
- ↑ Edgar Allan Poe (U.S. National Park Service) www.nps.gov. Čujottum 13.10.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Poe Biography poemuseum.org. Čujottum 13.10.2022. (eŋgâlâskielân)