Fujita-ciäkkádâh
Fujita-ciäkkádâh mitted tornado teikâ trombi tovâttem hiävuid, moh láá kiddâ tornado teikâ trombi liävtust. Ciäkkáduvâst liähtu mana 18 m/s:st jienâ liähtun suulân 330 m/s:ân. Taggaar tornado, mii lii korrâsub ko F5, ij lah vala mittedum. Hiäjus tornado ađai F0 piegah posoh 18–32 m/s, já korrâsumos tornado ađai F5 piegah posoh 120–150 m/s. Čääsi alne lihâdeijee tornado ađai čäcipääcis, mii ij kuássin peesâ rido räi eellim ääigi, ij toovât maggaargin hiävu nuuvt ete tot lii tállán luokattâllum F0:n.
Fujita-ciäkkádâh finnij noomâs jaapaanlii Tetsuya Thodore Fujitast (1920–1998), kii tuuđhâi tornadoid já korrâ äijihstoormâid. Ive 1953 sun varrij Japanist Ovtâstum staatáid já finnij koččomnommân Mr. Tornado. Sun tieđij, et lii vaigâd mittediđ piegâ liävtu stoormâin, já tondiet ive 1971 sun iävtuttij kiävtun taggaar ciäkkáduv, mast mittedem tábáhtuuččij hiävui mield. Taat ciäkkádâh nomâttui Fujita-ciäkkádâhhân.
Tornadoi luokattâllâm Fujita-ciäkkáduv mield
[mute | mute käldee]| F | Piegâ liähtu | Kuvvim | Vaiguttâs | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| čuolmah | m/s | km/h | mph | |||
| F0 | <63 | <32 | <115 | <72 | Hiäjus tornado (Weak tornado) |
kiško káátuid, sirdá autoid |
| F1 | 63–97 | 32–50 | 115–179 | 72–112 | ||
| F2 | 98–136 | 50–70 | 180–251 | 113–157 | Korrâ tornado (Strong tornado) |
kiško muorâid já toi ruottâsijd, pieđgee parakijd, lusis fiävruh pajaneh ááimun |
| F3 | 137—179 | 70—92 | 252—330 | 158—206 | ||
| F4 | 180—226 | 92—116 | 331—416 | 207—260 | Uáli korrâ tornado (Violent tornado) |
autoh kirdeh ááimust paijeel 100 m, huksiittâsah já rakânâsah tuššâduvvojeh teikâ kirdeh ááimust |
| F5 | ≥226 | ≥116 | ≥416 | ≥260 | ||
