Piäiváš: Iäruttâs siijđo versioi kooskâst
| Raddalâs 3 | Raddalâs 3 | ||
'''Piäiváš''' ([[Nástedieđalaš symboleh|symbol]] ☉) lii [[täsni]] kuávdoo [[Piäiváškodde|piäiváškode]]. [[Eennâmpállu|Eennâmpáálu]] já eres piäiváškode [[plaaneet]] joreh Piäiváá pirrâ. Piäiváš lii puoh tehálumos energiakäldee ubâ piäiváškoddeest, já tondiet-uv eellim Eennâmpáálu alne ličij máhđuttes Päivááttáá. Tääsni čoođâmitto lii čyetioovce kerdid stuárráb ko Eennâmpáálu čoođâmitto. Piäiváš tiäddá kulmâčyeđekulmâlovtuhháát kerdid eenâb ko Eennâmpállu, já nuuvtpa Piäiváš siskeeld pajeláá ohcelovoovce prosenttid Piäiváškode almolii massaast. Kemia tááhust láá kulmâ niäljádâs piäiváást hydrogena já mudoi lii iänááš uási helium meiddei smavvâ uási lussâdub elemeantat, tego oksygena, karbon, neona já ryevdi. Taasnij árvuštâlmist piäiváš kočoduvvoo fiskis deaggan (eŋg. yellow dwarf). Tot šoodâi suullân 4,6 miljard ihheed äigi. Tääsnih távjá šaddeh ko tuárvi ennuv mássá čokkân oovtâ sajan já siskemuust tom lusis mássáčoalttus merettes temperatuur toovvât nuklearalaš fušoon. Šoddâm rääjist piäiváš lii pissoom mestâ siämmáálágánin já oovdânpyehtim mield tile ij muttuu kuhes ááigán. |
'''Piäiváš''' ([[Nástedieđalaš symboleh|symbol]] ☉) lii [[täsni]] kuávdoo [[Piäiváškodde|piäiváškode]]. [[Eennâmpállu|Eennâmpáálu]] já eres piäiváškode [[plaaneet]] joreh Piäiváá pirrâ. Piäiváš lii puoh tehálumos energiakäldee ubâ piäiváškoddeest, já tondiet-uv eellim Eennâmpáálu alne ličij máhđuttes Päivááttáá. Tääsni čoođâmitto lii čyetioovce kerdid stuárráb ko Eennâmpáálu čoođâmitto. Piäiváš tiäddá kulmâčyeđekulmâlovtuhháát kerdid eenâb ko Eennâmpállu, já nuuvtpa Piäiváš siskeeld pajeláá ohcelovoovce prosenttid Piäiváškode almolii massaast. Kemia tááhust láá kulmâ niäljádâs piäiváást hydrogena já mudoi lii iänááš uási helium meiddei smavvâ uási lussâdub elemeantat, tego oksygena, karbon, neona já ryevdi. Taasnij árvuštâlmist piäiváš kočoduvvoo fiskis deaggan (eŋg. yellow dwarf). Tot šoodâi suullân 4,6 miljard ihheed äigi. Tääsnih távjá šaddeh ko tuárvi ennuv mássá čokkân oovtâ sajan já siskemuust tom lusis mássáčoalttus merettes temperatuur toovvât nuklearalaš fušoon. Šoddâm rääjist piäiváš lii pissoom mestâ siämmáálágánin já oovdânpyehtim mield tile ij muttuu kuhes ááigán. |
||
== Piäiváá merhâšume Eennâmpáálun == |
== Piäiváá merhâšume Eennâmpáálun == |
||
Peivisuonjâreh ájáneh käävci minuttid kiergâniđ maailmân. Piäiváš lieggee eennâm já tom vuoiŋâ. Piäivááttáá Eennâm ličij lamaš koolmâs já sevŋâd nuuvt et ij mihheen puávtáččii eelliđ tääbbin. Šadoi |
Peivisuonjâreh ájáneh käävci minuttid kiergâniđ maailmân. Piäiváš lieggee eennâm já tom vuoiŋâ. Piäivááttáá Eennâm ličij lamaš koolmâs já sevŋâd nuuvt et ij mihheen puávtáččii eelliđ tääbbin. Šadoi fotosyntees tábáhtuvá peivisuonjârij áánsust. |
||
Ko peivisuonjâreh teivih |
Ko peivisuonjâreh teivih [[Eennâmpállu|Eennâmpáálu]] magneetkiedi, te hovdiimeh šaddeh. |
||
Peivisevŋânem šadda ko máánu puátá [[Eennâmpállu|Eennâmpáálu]] já Piäiváá kooskân. Motomijn kuávluin maailmist šadda oles peivisevŋânem. |
Peivisevŋânem šadda ko máánu puátá [[Eennâmpállu|Eennâmpáálu]] já Piäiváá kooskân. Motomijn kuávluin maailmist šadda oles peivisevŋânem. |
||
Versio 17. cuáŋuimáánu 2020 tme 19.49
Taat artikkâl muštâl tääsnist.
Piäiváš (symbol ☉) lii täsni kuávdoo piäiváškode. Eennâmpáálu já eres piäiváškode plaaneet joreh Piäiváá pirrâ. Piäiváš lii puoh tehálumos energiakäldee ubâ piäiváškoddeest, já tondiet-uv eellim Eennâmpáálu alne ličij máhđuttes Päivááttáá. Tääsni čoođâmitto lii čyetioovce kerdid stuárráb ko Eennâmpáálu čoođâmitto. Piäiváš tiäddá kulmâčyeđekulmâlovtuhháát kerdid eenâb ko Eennâmpállu, já nuuvtpa Piäiváš siskeeld pajeláá ohcelovoovce prosenttid Piäiváškode almolii massaast. Kemia tááhust láá kulmâ niäljádâs piäiváást hydrogena já mudoi lii iänááš uási helium meiddei smavvâ uási lussâdub elemeantat, tego oksygena, karbon, neona já ryevdi. Taasnij árvuštâlmist piäiváš kočoduvvoo fiskis deaggan (eŋg. yellow dwarf). Tot šoodâi suullân 4,6 miljard ihheed äigi. Tääsnih távjá šaddeh ko tuárvi ennuv mássá čokkân oovtâ sajan já siskemuust tom lusis mássáčoalttus merettes temperatuur toovvât nuklearalaš fušoon. Šoddâm rääjist piäiváš lii pissoom mestâ siämmáálágánin já oovdânpyehtim mield tile ij muttuu kuhes ááigán.
Piäiváá merhâšume Eennâmpáálun
Peivisuonjâreh ájáneh käävci minuttid kiergâniđ maailmân. Piäiváš lieggee eennâm já tom vuoiŋâ. Piäivááttáá Eennâm ličij lamaš koolmâs já sevŋâd nuuvt et ij mihheen puávtáččii eelliđ tääbbin. Šadoi fotosyntees tábáhtuvá peivisuonjârij áánsust.
Ko peivisuonjâreh teivih Eennâmpáálu magneetkiedi, te hovdiimeh šaddeh.
Peivisevŋânem šadda ko máánu puátá Eennâmpáálu já Piäiváá kooskân. Motomijn kuávluin maailmist šadda oles peivisevŋânem.
