Schabziger
Schabziger teikâ Glarner Schabziger lii ruánáá já korrâ vuástá, mii valmâštuvvoo Glarus kantonist Sveeicist. Tot valmâštuvvoo vuojâttes kusâmielhist já čuovjisčuárviriistâst (Trigonella caerulea).[1]
Historjá
[mute | mute käldee]Schabziger-vuástá historjá lii paijeel 500 ihheed puáris. Tehálâš peivi lâi cuáŋuimáánu 24. peeivi 1463. Talle Glarus aalmugčuákkim ađai Landsgemeinde asâttij laavâ, mii täähid vuástá kvaliteet. Laavâ mieldi jyehi vuástárähtee koolgâi paittuđ čovgâ njuolgâdusâid. Vuástá ferttij millođ, salttiđ já stemppâlistiđ huolâlávt. Jyehi vuástá merkkui pyevtitteijee jieijâs tubdâlduvváin. Návt puohah tiettii, kiäst lâi ovdâsvástádâs vuástást. Pyevtitteijeeh, kiäh pyevtittii hyenes vuástá, finnejii ráŋgáštâssân sááhu. Návt šoodâi pyevtittâsmerkkâ, mii kočoduuškuođij Schabzigerin. Taat onnui Sveeici puárásub pyevtittâsmeerhâ algân.[2][3]
Ovdil vuástá markkânistem lâi epitáválâš. Maaŋgah kolgokävppijâsah juttii pirrâ Sveeici, já sij kočoduvvojii Zigermannlin. Taah kävppijâsah juttii siiđâst nuubán jorreiguin. Sij hulijdii máinuscelkkuid já muštâlii vuástá tiervâslijn jiešvuođâin. Návt Glarner Schabziger laavdâi kuuloold ubâ staatân meiddei stuorrâ kaavpugáid tego Zürichân já Bernân.[3]
Jiešvuođah já kiävttu
[mute | mute käldee]Schabziger smakkâ já haajâ láá korrâseh. Motomeh ulmuuh rähisteh ton korrâ smaakâ, já nubeh iä lijkkuu toos ollágin. Vuástá kiävttoo távjá määlistmân, ovdâmerkkân leeibi alne. Tom puáhtá meiddei faskođ pasta já salattij siähán. Schabziger lii masaba vuojâttes vuástá. Tot siskeeld šiev mineraalijd já vitaminijd. Motomeh oskoh, et tot iššeed purrâmâšsuddâdmist. Čuávjivoovijn vuástá lii motomin kevttum talhâsin. Tot lii siävuttum ovdâmerkkân teejáin. Tom puáhtá meddei siävuttiđ vuojân já rähtiđ tast taiguu, mii njuáttoo leeibi oolâ. Glarusist tot fálloo meiddei juuhlijn já raavâdviäsuin. Ärbivuáválijn mälistemravvuin kiävttojeh páiháliih njaddošadoh, moh adeleh vuástán ton eromâš smaakâ já ivne. Tastko vuástá lii koškes já vuojâttem, tom lii älkkee siäiluttiđ já fievridiđ.[3]
Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Schabziger.
- Schabziger-vuástá virgáliih nettisiijđoh (eŋgâlâskielân)