Ingá-Máret Gaup-Juuso
| Ingá-Máret Gaup-Juuso Gáijjot Piera Ándde-Ovllá Ingá-Máret | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Persovntiäđuh | |
| Šoddâm | 1978 |
| Šoddâmsaje | Käresavvoon, Suomâ |
| Aalmugjeessânvuotâ | Suomâ |
| Musikkár | |
| Artistnommâ | Ingá-Máret Gaup-Juuso |
| Lávlumkielah | orjâlâškielâ |
| Genreh | juáigus |
|
| |
Ingá-Máret Gaup-Juuso (š. 1978 Käresavvoon, Suomâ) lii tavesämmilâš lávloo, jyeigee, čaittâleijee já puásuiolmooš Iänuduv Käresavonist Suomâ peln.[1][2][3] Ive 2019 sun poorgâi meid läänijyeigen Tromsa läänist oovtâst Niko Valkeapääin.[4][5][6]
Eellim[mute | mute käldee]
Gáijjot Piera Ándde-Ovllá Ingá-Máret šoodâi ive 1978 Käresavonist, Suomâst. Suu eeči Ántte-Ovllá Juuso lii sämmilâš Iänuduvvâst Suomâ peln, já suu enni Kristen Ellen Gaup-Juuso lii sämmilâš Kuovdâkiäinust Taažâ peln.[1][7][8] Ingá-Máretist láá uábbi, Ellen Margaret, já kyehti viiljâ, Per-Ailu já Andte.[7] Andte lâi vuossâmuš sämmilâš Big Brother Suomâ -tuotâ-TV- rááiđust, ko sun uásálistij ive 2014 kiišton.[8] Sun meid vuoitij ive 2014 kišto.[9]
Gaup-Juuso valmâštui filosofia kandidaatin válduamnâsin sämikielâ já -kulttuur.[3] Sun lii luuhâm meid ärbitiäđu já šoddâdemtiettuid Säämi ollâškoovlâst.[10]
Karrieer[mute | mute käldee]
Muusik[mute | mute käldee]
Kuovâmáánust 2015 Gaup-Juuso vuoitij Sámi Grand Prix semifiinaal Suomâ peln Hiätást pittáin Elle-Magreda Gaup Juuso.[11] Pittá lii suu uábi vuossâmuš juáigus.[11] Vuáitu tiet sun peesâi njuolgist cuáŋuimáánu finalân Kuovdâkiäinust. Pessijâšlávurduv Gaup-Juuso uásálistij Sámi Grand Prix -fiinaal juoigâmuásán siämmáin pittáin. Sun ij vuáittám, mut lâi nubben.[11]
Siämmáá ive kiđđuv Gaup-Juuso seervâi Luohtemohkit-juávkun.[12] Juávhu jyeigeeviiđâs — Charlotta Kappfjell, Gaup-Juuso, Berit Alette Mienna, Øystein Nilssen já Lars-Ánte Kuhmunen — lávdástii ive 2015 Riddu Riđđu -muusikfestivaalist.[12]
Ive 2016 Gaup-Juuso oovtâst taažâ musikkár já šuoŋârähtee Patrick Shaw Iversenáin vuáđudij muusikjuávhu Tundra Electro. Sun lii juávhu lávloo já jyeigee.[3]
Ive 2018 Ijâttes ijjâ -muusikfestivaalist Gaup-Juuso juoigâi Sajosist Juáigus já Suõmmkar -konsertist ehidispeeivi oovtâst Berit Alette Miennain, Ingá Elisá Påve Idivuomain já Hildá Länsmanáin.[13] Maŋeláhháá ehidist sun juoigâi meid olgoläävdi alne jieijâs muusikjuávhoin Tundra Electro.[14][15]
Ive 2022 Gaup-Juuso uásálistij Sámi Grand Prix -kiišton, taan keerdi lávlumuásán. Sun peesij lávlumuási kollefinalân pittáin Dovdameahttumii. Finalist sun vuoitij muusikjuávhu SOÁ já te vuoitij ive 2022 Sámi Grand Prix lávlumuási.[16]
Palhâšumeh[mute | mute käldee]
Ive 2016 sun vuoitij Larin Paraske -kulttuurpalhâšume.[17]
Diskografia[mute | mute käldee]
Studioalbumeh[mute | mute käldee]
- 2020 – Eanan Gamáda/Earth Shaking muusikjuávhoin Tundra Electro
Nurâldâhskiäruh[mute | mute käldee]
- 2005 – Davvi Jienat, pitáiguin Ellon Elle, Gáijot Ásllat já Vilgon Iŋgá
- 2016 – Sámi Grand Prix 2014 & 2015, pittáin Elle-Magreda Gaup Juuso
- 2022 – Sámi Grand Prix 2022, pittáin Dovdameahttumii
Fáádást eres soojijn[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Ingá-Máret Gaup-Juuso.
Käldeeh[mute | mute käldee]
- ↑ 1,0 1,1 Grottekonsert: Valkeapää og Gaup-Juuso Kalottspel. Čujottum 30.5.2022. (tárukielân)
- ↑ Hætta, Ánne Márjá: Her er deltakerne og programlederne for Sámi Grand Prix 2022 NRK Sápmi. 19.3.2022. Čujottum 30.5.2022. (tárukielân)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Tundra Electro Kreative Nord. Čujottum 30.5.2022. (tárukielân)
- ↑ Nye fylkesjoikere NRK Sápmi. 25.11.2019. Čujottum 2.6.2022. (tárukielân)
- ↑ Gaup-Kaseka, Inger Kristina: Niko ja Iŋgá-Máret leaba ođđa riikkaoassejuoigit Ávvir. 25.11.2019. Čujottum 2.6.2022. (tavesämikielân)
- ↑ Saijets, Maiju: Niko Valkeapää ja Iŋgá-Máret Gaup-Juuso leaba Romssa fylkkajuoigit – “Dát lea niehkobargu” Yle Säämi. 26.11.2019. Čujottum 18.2.2023. (tavesämikielân)
- ↑ 7,0 7,1 Länsman, Kaija & Aikio, Áile: Oappás olles áigge nana jáhkku vielja vuoitui Yle Säämi. 17.11.2014. Čujottum 2.6.2022. (tavesämikielân)
- ↑ 8,0 8,1 Länsman, Kirsti & Näkkäläjärvi, Pirita: BB-Andte áhčči illuda go sápmelaš beasai mielde maid Suoma duohta-tv:i Yle Säämi. 25.8.2014. Čujottum 2.6.2022. (tavesämikielân)
- ↑ Aikio, Anna: Oabbá lea eahpesihkkar vuoitágo Andte BB-gilvvu Yle Säämi. 27.9.2014. Čujottum 2.6.2022. (tavesämikielân)
- ↑ Aho, Tiina: Kuusankoskelaisessa omakotitalossa joikattiin elokuvamusiikkia — Palkittu saamelaistaiteilija Ingá-Máret Gaup-Juuso on pororuhtinaan jälkeläinen Kouvolan Sanomat. 12.1.2018. Čujottum 30.5.2022. (suomâkielân)
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Hermansen, Kari Lisbeth: Juoiganoasi gilvaleaddjit Ávvir. 3.4.2015. Čujottum 1.6.2022. (tavesämikielân)
- ↑ 12,0 12,1 Luohtemohkit Sveriges Radio. 13.7.2015. Čujottum 1.6.2022. (ruotâkielân)
- ↑ Ijahis idja-festivála ávvuda 15 jagi – prográmma gárvvis Sämitigge. 2.7.2018. Čujottum 2.6.2022. (tavesämikielân)
- ↑ Torikka, Ritva & Rasmus, Linnea: Mitä kokea Suomen ainoassa saamelaismusiikkifestivaalissa, Ijahis idjassa? Tässä järjestäjien tärpit Yle Uutiset. 16.8.2018. Čujottum 2.6.2022. (suomâkielân)
- ↑ Ijahis idja álgá odne Ávvir. 17.8.2018. Čujottum 2.6.2022. (tavesämikielân)
- ↑ Larsen, Dan Robert: Sámi Grand Prix: Mektige stemmer seiret NRK Sápmi. 16.4.2022. Čujottum 16.4.2022. (tárukielân)
- ↑ Larin Paraske -palkinnon sai joikutaiteilija Gaup-Juuso Turun Sanomat. 15.10.2016 Čujottum = 2.6.2022. Turku. (suomâkielân)